Dyskryminacja podatników w UE
23 września 2008 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie innych ustaw przedłożony przez ministra finansów. Przepisy projektu dotyczą równego traktowania i niedyskryminacji podatników w obrębie Unii Europejskiej. Zakres zmian obejmie również obywateli państw należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, czyli Islandia, Norwegia i Lichtenstein oraz obywateli Konfederacji Szwajcarskiej.
Przepisy projektu stanowią, iż małżonkowie - oboje nierezydenci oraz małżonkowie - jeden jest rezydentem Polski, drugi jest nierezydentem, którzy w Polsce osiągnęli co najmniej 75 proc. wszystkich uzyskanych w roku podatkowym opodatkowanych przychodów, będą mogli je opodatkować na takich samych zasadach, jakie dotyczą rezydentów Polski. Zgodnie z nowym prawem, podatek będzie określony dla małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów, jakie uzyskali. W świetle aktualnie obowiązujących przepisów, polskimi rezydentami są osoby mające miejsce zamieszkania w Polsce. Za osobę mającą miejsce zamieszkania w Polsce uważa się osobę fizyczną, która posiada na terytorium RP centrum interesów osobistych lub gospodarczych lub też przebywa na terytorium RP dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. Natomiast nierezydentami są osoby przebywające w Polsce czasowo - nie dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
W projekcie uregulowano także zasady dotyczące preferencyjnego rozliczania dochodów przez osoby samotnie wychowujące pełnoletnie dzieci niepełnosprawne. Zgodnie z nimi, podatnicy będą mogli rozliczać się na preferencyjnych zasadach nawet w przypadku, gdy dzieci otrzymują dodatek pielęgnacyjny lub rentę socjalną. Preferencje obejmą również podatników, których dzieci uczą się lub studiują się poza granicami kraju. Przepisy projektu określają również, że podatnik będzie miał również prawo do odliczenia od dochodu lub podatku składek zapłaconych za granicą na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Zmiana ta jest zgodna z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 7 listopada 2007 r.
Zgodnie z tymi przepisami naczelnik urzędu skarbowego będzie mógł przekazać organizacji pożytku publicznego dane podatnika, który przekazał na jej rzecz 1 proc. podatku. Zaproponowano ponadto zwolnienie z opodatkowania w całości alimentów na rzecz dzieci, które otrzymują dodatek pielęgnacyjny lub rentę socjalną. Dostosowaniem do przepisów prawa unijnego jest również zmiana dotycząca zastosowania jednej stawki podatkowej - 19 proc. - dla osób niemających miejsca zamieszkania w Polsce - w tym dla nierezydentów, które uzyskują dochody z osobiście wykonywanej działalności m.in. artystycznej, literackiej, sportowej oświatowej, publicystycznej. Zgodnie z nowymi przepisami, osoby te będą mogły płacić podatek dochodowy według progresywnych stawek od dochodu, z możliwością odliczenia kosztów uzyskiwania przychodu.
Rząd proponuje również zastąpienie obecnej ulgi meldunkowej zwolnieniem od podatku dochodów uzyskanych ze zbycia mieszkania. Będzie to możliwe wówczas, gdy pieniądze ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych zbywający w ciągu dwóch lat przeznaczy na własne cele mieszkaniowe. Przepis ten będzie korzystny nie tylko dla właścicieli domów jednorodzinnych i mieszkań, ale również działek i lokali użytkowych. Zwolnione z opodatkowania będą również świadczenia otrzymywane przez osoby fizyczne w związku ze zdarzeniem losowym, przekazane z tytułu jednorazowej pomocy materialnej finansowanej z budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Ponadto wprowadzono korzystne zmiany w uldze prorodzinnej, rozszerzając ją na opiekunów prawnych i rodziny zastępcze. Zmiany objęły mechanizm przekazywania 1 proc. podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego. Rozszerzono zakres ulgi odsetkowej na odsetki od kredytu (pożyczki) przeznaczonej na spłatę kredytu refinansowego oraz na odsetki od kredytu konsolidacyjnego. Projekt nowelizacji dostosowuje polskie przepisy podatkowe do prawa unijnego oraz wyroku Trybunału Konstytucyjnego.
