Licencje zamiast aplikacji

Resort sprawiedliwości przygotował projekt ustawy o doradcach prawnych, ma on duże szanse na przyjęcia, zwolennikiem uregulowania zasad działania doradców prawnych jest wiceminister Andrzej Kryże.

- Byłem przeciwny powstaniu czwartej korporacji. Jednak uważam, że należy stworzyć ramy prawne dla tej sfery usług prawnych, która funkcjonuje na podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej - tłumaczy wiceminister.

Wiceminister przypomina, że biura pomocy prawnej nie są objęte dziś żadnym nadzorem, a doradcy prawni nie ponoszą żadnej odpowiedzialności zawodowej w przypadku popełnienia błędów.

- Jeżeli klient takiego doradcy zostanie wprowadzony w błąd i poniesie z tego powodu szkodę, pozostaje mu jedynie droga procesu cywilnego i nic więcej - uważa A. Kryże.

Sceptycznie do działania doradców prawnych podchodzą natomiast korporacje. Zdaniem Elżbiety Kwiatkowskiej-Falęckiej, wiceprezesa Krajowej Rady Radców Prawnych, umożliwienie tej grupie zawodowej występowania przed sądami, może być niebezpieczne przede wszystkim dla ich klientów, gdyż osoby te nie mają odpowiedniej praktyki i doświadczenia, które daje gwarancje, że należycie będą wykonywać swoje obowiązki. Tymczasem prowadzenie spraw przed sądem czy napisanie dobrej umowy może mieć ogromne skutki majątkowe - mówi.

Nie tylko porady

Nowa ustawa ma umożliwić doradcom prawnym nie tylko udzielanie prostych porad prawnych (zarówno osobom fizycznym, jak i przedsiębiorcom), ale również występowanie przed sądami powszechnymi, Sądem Najwyższym i Trybunałem Konstytucyjnym. Wykonywanie zawodu doradcy umożliwiałaby czterostopniowa licencja, wydana przez Ministerstwo Sprawiedliwości, przy współudziale organizacji doradców prawnych.

Projekt przewiduje wprowadzenie egzaminu zawodowego, który polegałby na sprawdzeniu praktycznej i teoretycznej wiedzy prawniczej kandydata - w tym związanej z postępowaniami przed SN i TK. Komisję egzaminacyjną powoływałby minister sprawiedliwości. W jej składzie oprócz urzędników resortu znaleźliby się pracownicy naukowi oraz przedstawiciele organizacji doradców prawnych.

Licencjonowani doradcy podlegaliby też zasadom etyki zawodowej - w tym obowiązkowi zachowania tajemnicy w prowadzonych sprawach. Podobnie jak w przypadku adwokatów obligatoryjny byłby również wymóg posiadania ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Nadzór nad ich działalnością sprawowałby minister sprawiedliwości.

- Chcemy, aby doradca prawny w wykonywaniu swoich obowiązków nie był skrępowany formami prawnymi, w jakich musi je świadczyć. Dlatego proponujemy, by usługi te mogły świadczyć również spółki kapitałowe. Lepsze dotarcie do klienta ma zagwarantować także możliwość swobodnej reklamy biur prawnych - mówi Daniel Krajewski, prezes Stowarzyszenia Doradców Prawnych, które uczestniczyło w przygotowaniu przepisów.

Korporacji nie będzie

Projekt ustawy przygotowywany przez Ministerstwo Sprawiedliwości różni się od jego pierwotnej wersji przygotowanej przez Stowarzyszenie Doradców Prawnych i organizację Fair Play. Początkowa koncepcja mówiła o powołaniu czwartej korporacji, z takimi samymi uprawnieniami jak samorząd adwokacki czy notarialny. W efekcie doradcy mieliby swoje władze naczelne oraz izby regionalne. Wycofano się z tej koncepcji między innymi na skutek stanowiska Prezydenta RP, który sprzeciwił się powołaniu kolejnego samorządu prawniczego.

Przybywa doradców

Od kilku lat grupa doradców prawnych ciągle się powiększa. Z danych Stowarzyszenia Doradców Prawnych (SDP) wynika, że obecnie działa ich w Polsce około 7 tysięcy. Część skupiona jest w kilkuset coraz prężniejszych biurach pomocy prawnej, które zaczynają konkurować z profesjonalnymi kancelariami radcowskimi i adwokackimi. Ich działalność koncentruje się przede wszystkim na poradach prawnych, pisaniu opinii i pism procesowym. Biura świadczą swoje usługi po znacznie niższych cenach niż kancelarie, co przysparza im coraz więcej klientów.

Tomasz Pietryga