Jak oszczędzać na emeryturę? Sposobów jest kilka, ale Polacy tego nie robią

Nasze społeczeństwo się starzeje, a system emerytalny z roku na rok jest coraz bardziej niewydolny. Obecni emeryci mogą liczyć na stopę zastąpienia w wysokości 42,4 proc. Minimalna wartość powinna wynosić 40 proc. więc zbliżamy się wielkimi krokami do niebezpiecznej granicy. Co będzie za nią?

Osoby, które będą przechodzić na emeryturę w roku 2050, będą bardzo niemile zaskoczone: otrzymają mniej więcej 25-29 procent swojej ostatniej wypłaty. Co gorsza, to również są ostrożne szacunki ekonomistów, dlatego lepiej spodziewać się, że z emerytury ZUS możliwe będzie ewentualne opłacenie niektórych rachunków.

Zamiast jednak załamywać ręce, warto obecnie zadbać o to, aby nie musieć się martwić niskimi wypłatami z ZUS. Emerytura może być odpowiednio wysoka, jednak należy liczyć się z pewnymi niedogodnościami: wypracowaniem w sobie nawyku oszczędzania. I to systematycznego.

Odkładanie na jesień życia nie jest łatwe. Zawsze lepiej bieżące środki przeznaczać na wycieczki, lepszy model auta czy inne bieżące wydatki. Dlatego z pomocą przychodzą narzędzia finansowe, których konstrukcja utrudnia wypłacanie gotówki, a jednocześnie nagradza systematyczność.

To najpopularniejsza forma zabezpieczenia. Prowadzone jest przez banki, domy maklerskie i powszechne towarzystwa emerytalne oraz ubezpieczeniowe. Każda z wymienionych instytucji oraz przedsiębiorstw ma swoją indywidualną ofertę w tym zakresie. 

Decydując się na tę formę oszczędzania, należy liczyć się z ryzykiem, które jest związane z inwestowaniem: dlatego każdy oszczędzający ma prawo wybrać profilu inwestycyjnego, który wiąże się z różną stopą zwrotu, ale też zróżnicowanym poziomem ryzyka.

Na IKE wpłaca się dowolne kwoty wtedy, kiedy mamy taką możliwość. Zazwyczaj polecane jest ustalenie stałego przelewu.

W przypadku IKE nie płaci się 19 procentowego podatku od zysków kapitałowych, jeśli wypłata ma miejsce po 60. roku życia (lub w wieku 55, jeśli uzyskamy w tym czasie uprawnienia emerytalne). Rocznie nie można wpłacić więcej niż 20 805 zł. 

Ten instrument jest najbardziej zbliżony do IKE. Tutaj także możemy zawrzeć umowę z dowolną wybraną instytucją finansową i dokonuje się wpłat zgodnie z własnymi preferencjami.

Wypłata z IKZE jest możliwa dopiero po 65. roku życia, a kwota zgromadzona na koncie jest obciążona 10-procentowym podatkiem. Każdą wpłatę na IKZE można jednak odliczyć od podatku dochodowego PIT, co obniży naszą należność wobec Urzędu Skarbowego lub zwiększy zwrot. Limit wpłat wynosi obecnie 8322 zł rocznie. 

Pracowniczy Program Emerytalny umożliwia długoterminowe gromadzenie środków na emeryturę, które wpłacane są przez pracodawcę. Może być to maksymalnie 7 procent wynagrodzenia pracownika. Jeśli pracownik ma taką wolę, może dodatkowo dołożyć się do tej wpłaty, jednak nie może ona przewyższać 2 procent pensji. 

Wypłata z PPE następuje po 60 roku życia i podobnie jak poprzednie narzędzia, również nie jest obarczona 19-proc. podatkiem od zysków kapitałowych (tzw. podatek Belki). 

To rozwiązanie jest stosunkowo mało popularne. Głównie dlatego, że jest dobrowolne ze strony pracodawcy. Inaczej wygląda to w przypadku PPK.

Obecnie każda firma ma obowiązek zawarcia umowy z podmiotem, który będzie zarządzał kontami PPK pracowników. Przystąpienie do PPK odbywa się z automatu dla każdego pracownika po przepracowaniu 3 miesięcy u danego pracodawcy.

Z PPK można zrezygnować, otrzymując zwrot ze środków, ale musi to być decyzja pracownika.

Wpłaty na konto PPK dokonywane są od pracodawcy, pracownika i państwa. Pracownik przekazuje na konto PPK 2 procent swojej pensji, pracodawca 1,5 procent wynagrodzenia pracownika, a państwo raz do roku zasila każde konto kwotą 240 złotych. Dodatkowo przewidziana jest od państwa opłata powitalna w wysokości bonusowych 240 złotych przy otwarciu konta PPK, po przepracowaniu 3 miesięcy u danego pracodawcy.

Mając do dyspozycji tak wiele narzędzi do oszczędzania na emeryturze, gromadzenie gotówki na zwykłym koncie ROR na emeryturę nie jest najlepszym rozwiązaniem.

Przede wszystkim ze względów psychologicznych. Mając dostęp do swojej emerytalnej poduszki finansowej i mogąc w każdej chwili skorzystać z tych środków, zwiększamy ryzyko, że będziemy je wypłacać na bieżące potrzeby. Wielu osobom trudno jest także zachować systematyczność w odkładaniu konkretnych kwot.

Po drugie, nie jest to najbardziej korzystne finansowo rozwiązanie. Rachunki bieżące mają bardzo niskie oprocentowanie. Oszczędności lepiej gromadzić na lokacie lub koncie typowo oszczędnościowym, które gwarantują lepsze oprocentowanie i naliczają dodatkowe opłaty za wypłacanie środków przed planowanym terminem, co może zniechęcać. 

Na koniec warto wspomnieć, że dodatkowym sposobem na lepszą emeryturę jest... pracowanie dłużej. Wiele osób czuje się na siłach i nie ma chęci odchodzić na emeryturę tuż po osiągnięciu ustawowego wieku: dłuższa praca ma dla nich podwójną korzyść i z pewnością przełoży się na wysokość emerytury.

Niezależnie od tego, jaki sposób wybierzemy, najważniejsze jest jak najszybsze podjęcie decyzji. Obecne badania wykazują, że ponad 62 proc. Polaków nie tylko nie odkłada na emeryturę, ale na żaden inny cel. 

Do 29 roku życia pieniędzy nie odkłada nawet 81 proc. badanych osób. Najczęściej oszczędzamy dopiero między 50 a 59 rokiem życia. Jeśli chcemy cieszyć się wysoką emeryturą, może być już na to za późno.

KO