Zarobki w działach księgowości w 2007 roku
Już czwarty raz portal wynagrodzenia.pl przy współpracy z z innymi portalami przeprowadził Internetowe Badanie Wynagrodzeń (IBW).Jest to największe w Polsce pozarządowe badanie płac. Uczestniczyła w nim rekordowa liczba 80008 osób. W obliczeniach uwzględniliśmy dane 72111 osób. Niniejszy artykuł jest podsumowaniem najważniejszych wyników.
Zanim przejdziemy do prezentacji danych pragniemy podkreślić, że podobnie jak w poprzednich latach, w tegorocznym badaniu dominują ludzie młodzi z wykształceniem wyższym. 74,9 proc. badanych ma nie więcej niż 35 lat. Ponadto 62,3 proc. to osoby z wykształceniem wyższym. Na pewno wpływa to na wyniki. Prosimy więc pamiętać, że prezentowane dane dotyczą głównie młodych, wykształconych ludzi, posiadających dostęp do Internetu.
Pragniemy również podkreślić, że prezentując dane liczbowe posługujemy się głównie medianą, gdyż miara ta lepiej niż średnia charakteryzuje populację badaną. Z badań GUS wynika bowiem, iż 2/3 polaków zarabia poniżej średniej co może być przyczyną błędów interpretacyjnych. Mediana natomiast jest wartością dzieląca badaną populację na pół. Jeżeli w tekście nie zaznaczono inaczej, to wartości zawarte w tabelach i wykresach należy traktować jako mediany.
Coraz większa ilość nowopowstających w Polsce firm oraz tworzenie wielkich centrów outsourcingowych związanych z księgowością sprawiają, że zawód księgowego staje się w naszym kraju niezwykle popularny. Osoby zatrudnione w tym dziale firmy mają medianę wynagrodzeń w wysokości 2 687 PLN brutto, a więc o 11 proc. mniejszą niż zanotowana dla całego Internetowego Badania Wynagrodzeń 2007. Jednocześnie co 10 osoba zatrudniona w dziale księgowości otrzymuje wynagrodzenie poniżej 1 400 PLN, a dla 25 proc. badanych dochody są wyższe niż 4 150 PLN.
Zarobki są oczywiście uzależnione od stanowiska (tabela 1). Widać tu wyraźną zależność, że płaca rośnie wraz ze szczeblem w hierarchii firmy. Najniżej opłacani są pracownicy szeregowi, z których połowa zarabia pomiędzy 1 500 PLN a 2 800 PLN. Mediana miesięcznych dochodów brutto najliczniejszych w badaniu specjalistów wynosi natomiast 2 600 PLN i jest o 15 proc. niższa niż w przypadku starszych specjalistów. Najlepiej w działach księgowości zarabiają dyrektorzy, z których 10 proc. ma dochody powyżej 14 500 PLN.
W porównaniu do 2006 roku mediana wynagrodzeń najmocniej wzrosła w przypadku specjalistów (o 18,2 proc.). U starszych specjalistów wzrost ten był stosunkowo najniższy (o 8,6 proc.).
Z danych przedstawionych w tabeli 1 wynika ponadto, że im wyższe stanowisko tym większa dysproporcja pomiędzy najlepiej i najgorzej zarabiającymi pracownikami. 10 proc. najlepiej opłacanych dyrektorów działów księgowości ma dochody ponad 5-krotnie wyższe niż 10 proc. najniżej zarabiających na tym stanowisku. Na szczeblu pracownika szeregowego różnica ta jest 3,5-krotna.
Coraz istotniejszą funkcję w wynagradzaniu pracowników ma premia. W działach księgowości jej udział w całkowitych dochodach jest uzależniony oczywiście od zajmowanego stanowiska (wykres 1). W przypadku specjalistów i starszych specjalistów premia jest na identycznym poziomie jak zanotowana w całym Internetowym Badaniu Wynagrodzeń 2007 i wynosi 11,6 proc. Najwyższy jej udział w całkowitym wynagrodzeniu mają kierownicy (12,7 proc.) oraz dyrektorzy/prezesi (13,4 proc.).
Pełniejszy obraz dotyczący mediany wynagrodzeń w działach księgowości dostarcza wykres 2. Z danych wynika, że ponad połowa księgowych (59,3 proc.) zarabia do 3 000 PLN. W przedziale dochodów powyżej 3 000 PLN do 6 000 PLN znajduje się co 3 badany (29,8 proc.). Najlepiej zarabiający wśród księgowych (powyżej 10 000 PLN) stanowią 3,2 proc. ogółu.
Porównajmy teraz odsetek specjalistów i starszych specjalistów zarabiających w określonych przedziałach (wykres 3). Z danych wynika, że większość (63,3 proc.) specjalistów w dziale księgowości zarabia do 3 000 PLN. Wśród starszych księgowych odsetek ten jest nieco mniejszy (49,6 proc.). W wyższych przedziałach płacowych (powyżej 3 000 PLN do 10 000PLN) jest więcej starszych specjalistów (47,5 proc.) niż osób zatrudnionych na stanowisku specjalista (35,7 proc.).
Wynagrodzenia kobiet i mężczyzn
Analizując dane dotyczące wynagrodzeń w działach księgowości (tabela 2) widzimy, że mężczyźni zarabiają więcej niż kobiety. Mediana miesięcznych wynagrodzeń całkowitych brutto panów wynosi 3 300 PLN i jest o 27 proc. wyższa niż w przypadku pań (2 600 PLN). Co 10 księgowa ma dochody poniżej 1 345 PLN, a co 10 mężczyzna zatrudniony na tym stanowisku zarabia powyżej 9 500 PLN.
Dysproporcja płacy kobiet i mężczyzn w dziale księgowości pojawia się na każdym stanowisku. Jak widzimy na wykresie 4, na szczeblu specjalisty mężczyźni zarabiają o 19 proc. więcej niż kobiety. Największa różnica występuje natomiast w przypadku dyrektorów. Tu panowie mają o 56 proc. wyższe płace niż panie.
Świadczenia dodatkowe
Oprócz wynagrodzenia podstawowego i premii coraz powszechniejszą formą gratyfikacji pracownika stają się świadczenia dodatkowe. W działach księgowości najczęściej w ich ramach zapewnia się dodatkową bezpłatną opiekę medyczną, którą objęte jest 16,21 proc. pracowników. Równie popularne są dodatki w postaci szkoleń wybieranych wg własnego uznania (dla 15,5 proc. pracowników) oraz dofinansowanie nauki (14,2 proc.). Znacznie rzadziej stosuje się świadczenia dodatkowe takie jak udziały/akcje firmy czy prywatna emerytura.
Dane zawarte w tabeli 3 pokazują również, że odsetek osób otrzymujących określone rodzaje dodatkowych gratyfikacji jest uzależniony od zajmowanego stanowiska. I tak, w przypadku starszych księgowych zdecydowanie najwięcej osób (17,2 proc.) otrzymuje możliwość odbycia szkoleń wybieranych wg własnego uznania. Wśród kierowników i dyrektorów najpopularniejszym bonusem jest natomiast telefon komórkowy - odpowiednio dla 28,2 proc. i 49,4 proc. osób na tych stanowiskach.
Pomiędzy stanowiskami nie widać zbyt dużych różnic w przypadku świadczeń w postaci dodatkowego ubezpieczenia, dofinansowania nauki czy bezpłatnych zajęć rekreacyjno sportowych. Dysproporcje rysują się natomiast w przypadku bonusów takich jak samochód służbowy czy laptop/komputer do osobistego użytku. W tym wypadku zależność jest taka, że im wyższy szczebel w organizacji tym większa liczba osób otrzymuje takie świadczenia.
Wynagrodzenia w działach księgowości w poszczególnych branżach
Uniwersalność zawodu księgowego sprawia, że zatrudniani są oni w firmach działających w każdym obszarze gospodarki. Dlatego też, analizując poziom wynagrodzeń w tym zawodzie wyraźnie widać, że jest on uzależniony od branży (tabela 4). Na wysokie płace księgowi mogą liczyć w firmach działających w przemyśle ciężkim. Połowa z nich zarabia tu bowiem pomiędzy 2 525 PLN a 5 000 PLN. W przeżywającym w ostatnim czasie dynamiczny rozwój budownictwie mediana miesięcznych wynagrodzeń księgowych wynosi 3 400 PLN i jest na poziomie zbliżonym do branży IT (3 300 PLN). Zdecydowanie najgorzej przedstawia się w tym zestawieniu sytuacja osób w działach księgowości zatrudnionych w sektorze publicznym. Mediana ich dochodów wynosi bowiem 2 160 PLN i jest o 39 proc. niższa niż w przemyśle ciężkim. Niewiele lepiej jest w innych zdominowanych przez państwowe podmioty firmach działających w służbie zdrowia (2 284 PLN) oraz nauce i szkolnictwie (2 310 PLN).
Wynagrodzenia w zależności od wielkości, rodzaju i kapitału firmy
Czynnikiem różnicującym poziom wynagrodzeń w działach księgowości jest niewątpliwie wielkość przedsiębiorstwa (tabela 5). Wyraźna jest tutaj zależność, że im większa firma tym płace są wyższe. Najniższe dochody mają księgowi zatrudnieni w mikro firmach (do 9 pracowników), gdzie połowa zarabia pomiędzy 1 300 PLN a 3 000 PLN. W małych przedsiębiorstwach mediana wynagrodzeń jest wyższa o 35 proc. Zdecydowanie najlepiej opłacani są księgowi w dużych (250-999 pracowników) i największych (>1 000) przedsiębiorstwach. Mediana ich dochodów oscyluje na poziomie 3 000 PLN.
Wynagrodzenia w działach księgowości uzależnione są również od rodzaju firmy. Najlepiej zarabiają księgowi zatrudnieni w firmach prywatnych (2 900 PLN). W spółkach skarbu państwa i innych podmiotach państwowych mediana dochodów jest o 12 proc. niższa, a w firmach działających w sferze budżetowej lub komunalnej o 24 proc. niższa.
Po raz kolejny okazuje się, że dla wysokości zarobków w działach księgowości duże znaczenie ma rodzaj kapitału przeważającego w firmie. Na wykresie 5 widzimy, że na każdym stanowisku w księgowości lepiej płacą firmy zagraniczne. Najwyższa różnica ma miejsce w przypadku starszych specjalistów. Tu mediana wynagrodzeń w firmach z dominującym kapitałem zagranicznym jest ponad 2-krotnie wyższa niż w polskich. Najmniejsza w zestawieniu (choć realnie duża) dysproporcja jest w przypadku szeregowych księgowych. W polskiej firmie jest on w stanie zarobić bowiem 69 proc. tego, co osoba na tym stanowisku w przedsiębiorstwie zagranicznym.
Wynagrodzenia w zależności od stażu pracy
Niewątpliwie jednym z ważniejszych czynników wpływających na poziom wynagrodzeń w działach księgowości jest staż pracy. Jak obrazują dane zawarte w tabeli 7, zarobki rosną w miarę wzrostu doświadczenia zawodowego, ale tylko do poziomu, w którym staż pracy wynosi 11-15 lat. Mediana dochodów księgowych z takim stażem wynosi 3 500 PLN i jest o 87 proc. wyższa niż w przypadku osób rozpoczynających pracę. Najbardziej doświadczeni pracownicy działów księgowości (16 lat i więcej) mają medianę miesięcznych wynagrodzeń na poziomie zanotowanym dla całego Internetowego Badania Wynagrodzeń 2007 (3 000 PLN). Co czwarty z nich zarabia jednak poniżej 2 100 PLN.
Wynagrodzenia w zależności od wykształcenia i znajomości języków obcych
W powszechnym mniemaniu wykształcenie to jeden z najważniejszych czynników wpływających na poziom wynagrodzenia. Ta teza znajduje swoje potwierdzenie m.in. w przypadku osób zatrudnionych w działach księgowości. Jak pokazują dane przedstawione w tabeli 8 płace księgowych rosną wraz z poziomem wykształcenia. Osoby pracujące w tym zawodzie, które ukończyły tylko szkołę średnią zarabiają 2 228 PLN (mediana), a co 10 z nich ma wynagrodzenie poniżej 1 170 PLN. Uzyskanie tytułu licencjata przekłada się w działach księgowości na płacę o 7 proc. wyższą. Wśród najliczniejszej w badaniu grupy księgowych z wykształceniem wyższym połowa osób zarabia pomiędzy 2 000 PLN a 4 600 PLN. Jednak warto zauważyć, że dla 10 proc. osób w tej grupie płaca jest niższa niż 1 500 PLN. Statystyczny księgowy zarabia najwięcej, gdy ukończy studia dyplomowe. Mediana jego miesięcznych dochodów wynosi w tym wypadku 3 600 PLN i jest o 20 proc. wyższa niż zanotowana dla księgowych z tytułem magistra.
Rozbudowujące się w naszym kraju centra outsourcingowe obsługujące księgowość dla wielkich zagranicznych firm wymagają od swoich pracowników nie tyle odpowiedniej wiedzy (którą nabywają podczas licznych szkoleń), ale przede wszystkim znajomości języków obcych. Taka sytuacja powoduje, że ich znajomość istotnie wpływa na poziom wynagrodzenia w działach księgowości. Dla osób pracujących w tym zawodzie, które nie posługują się żadnym językiem obcym w stopniu dobrym lub bardzo dobrym mediana dochodów wynosi 2 500 PLN. Znajomość choćby jednego języka powoduje wzrost miesięcznych dochodów o 12 proc. Najwyższe płace mają księgowi, którzy potrafią dobrze lub bardzo dobrze operować dwoma językami obcymi. Mediana ich wynagrodzenia wynosi 3 460 PLN, a co 4 z nich zarabia powyżej 5 570 PLN.
Wynagrodzenia w regionach
Na koniec przyjrzyjmy się, jak kształtują się płace w działach księgowości w zależności od województwa (wykres 6). Z danych wynika, że najwyższe wynagrodzenia mają księgowi w województwie mazowieckim. Mediana ich dochodów wynosi 3 650 PLN i jest o 36 proc. wyższa od zanotowanej dla całego działu księgowości (2687 PLN). Na zbliżonym do siebie poziomie zarabiają księgowi w województwie małopolskim i dolnośląskim. Zdecydowanie najniższe dochody mają zatrudnieni w województwie świętokrzyskim i podkarpackim, gdzie mediana dochodów wynosi 2 000 PLN. To o 45 proc. mniej niż w Warszawie.
Pod względem wysokości zarobków w działach księgowości wśród miast wojewódzkich zdecydowanym liderem jest Warszawa. Zarobki księgowych w stolicy są na poziomie 4 000 PLN i są o 33 proc. wyższe niż w Krakowie i Wrocławiu. Najmniej zarabiają pracownicy działów księgowości w Lublinie (2 420 PLN) i w Katowicach (2 397 PLN).
Artykuł pochodzi z portalu wynagrodzenia.pl
Przypominamy, że zgodnie z pkt. 2.6 - 2.7 regulaminu kopiowanie, przetwarzanie i wykorzystywanie tekstów portalu wynagrodzenia.pl w innych celach niż użytku osobistego wymaga pisemnej zgody redakcji.
Arkadiusz Koperek
