Święto w dzień wolny należy zrekompensować

Jeżeli takie święto pokrywa się u pracodawcy z dniem wolnym od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, zazwyczaj wyznacza on za ten dzień inny dzień wolny od pracy. Obecnie Sejm uchwalił już zmianę tej zasady, przy czym ma ona wejść w życie od 1 stycznia 2011 r. Jednak do końca 2010 r. należy stosować dotychczasowe regulacje.

Przepisy Kodeksu pracy przewidują, że czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Ustala się go w następujący sposób:

• mnożąc 40 godzin przez liczbę pełnych tygodni w okresie rozliczeniowym,
  
• dodając do otrzymanej liczby iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku (tzw. dni wystających),
  
• odejmując od otrzymanej liczby iloczyn 8 godzin i liczby świąt występujących w okresie rozliczeniowym przypadających w innym dniu niż niedziela (art. 130 § 1 i 2 K.p.).

Zastosowanie wymienionych przepisów gwarantuje prawidłowe ustalenie wymiaru czasu pracy w danym okresie rozliczeniowym.

U dużej grupy pracodawców dniem wolnym z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy jest sobota. Dotyczy to zwłaszcza zakładów, w których większość pracowników wykonuje pracę w systemie podstawowym. Jednak nie oznacza to, że tylko sobota może być wyznaczona jako tego typu dzień wolny. Może nim być każdy inny dzień tygodnia przypadający od poniedziałku do soboty, z wyjątkiem niedzieli. Zatem jeżeli święto przypada w dniu ustalonym w zakładzie jako dzień wolny od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, to zazwyczaj pracodawca z tego tytułu ma obowiązek wyznaczenia w zakładzie dodatkowego dnia wolnego od pracy. Celem wskazania takiego dnia jest dostosowanie harmonogramów pracy pracowników do obowiązującego w danym okresie rozliczeniowym wymiaru czasu pracy.

Do końca 2010 r. przypadają jeszcze 4 dni świąteczne, przy czym tylko 3 w innych dniach niż niedziela. Święta te występują 1 listopada br. (poniedziałek), 11 listopada br. (czwartek) oraz 25 grudnia br. (sobota). Oznacza to, że pracodawcy muszą sprawdzić, czy święto przypadające w dniu wskazanym jako dzień wolny od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, nie wpłynie na obowiązujący wymiar czasu pracy. Jeżeli w wyniku przeliczenia okaże się, że pracownik wypracuje większy niż obowiązujący go wymiar czasu pracy, w takiej sytuacji należy wyznaczyć dodatkowy dzień wolny od pracy dla zachowania obowiązującego wymiaru czasu pracy.
Przykład W zakładzie dniami wolnymi od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy są poniedziałki i obowiązuje jednomiesięczny okres rozliczeniowy. Pracownicy są zatrudnieni w podstawowym systemie czasu pracy od wtorku do soboty. Ustalenie wymiaru czasu pracy dla listopada 2010 r.: (40 godz. × 4 tyg.) + (8 godz. × 2 dni) - (8 godz. × 2 dni) = 160 godz. 160 godz. : 8 godz. = 20 dni. W przypadku gdy poniedziałki są w zakładzie dniami wolnymi od pracy, nie ma potrzeby wyznaczania w listopadzie 2010 r. dodatkowego dnia wolnego od pracy, gdyż pracownicy wypracują obowiązujący ich wymiar w następujących dniach: od 2 do 6, 9, 10, 12, 13, od 16 do 20, od 23 do 27 i 30 listopada br., tj. (20 dni × 8 godz.) = 160 godz.
Przykład Przyjmujemy dane z poprzedniego przykładu, z tą różnicą, że dniem wolnym są w zakładzie czwartki. Zliczając dni robocze dla zatrudnionych przy wymienionej organizacji czasu pracy wychodzi, że pracownicy przepracują większą liczbę godzin niż wynika to z obowiązującego w listopadzie 2010 r. wymiaru czasu pracy. Praca w dniach: 2, 3, 5, 6, od 8 do 10, 12, 13, od 15 do 17, 19, 20, od 22 do 24, 26, 27, 29 i 30 listopada br. spowoduje przepracowanie 168 godzin w 21 dniach. Zatem w przedstawionej sytuacji pracodawca jest obowiązany wyznaczyć inny dzień wolny od pracy w listopadzie 2010 r. dla zachowania obowiązującego wymiaru. Może to być np. 2 czy 12 listopada br. Zwolnienie od pracy pracownika niezdolnego do pracy z powodu choroby bądź inna nieobecność przypadająca w dniu, w którym wyznaczono dzień wolny za święto przypadające w dniu wolnym od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, nie stanowi podstawy do udzielenia innego dnia wolnego od pracy. Gdyby pracodawca wskazał taki dzień, to spowodowałby zaniżenie liczby godzin do przepracowania przez pracownika względem obowiązującego wymiaru czasu pracy.
Przykład W zakładzie pracownicy wykonują pracę w systemie podstawowym od poniedziałku do piątku po 8 godzin dziennie. Dniem wolnym od pracy są soboty i obowiązuje jednomiesięczny okres rozliczeniowy. W grudniu 2010 r. pracodawca za święto przypadające w sobotę 25 grudnia br. wyznaczył wolne 24 grudnia br. Załóżmy, że jeden z pracowników będzie chory w okresie od 20 do 24 grudnia 2010 r. Choroba nie powoduje obowiązku udzielenia pracownikowi innego dnia wolnego od pracy za święto, gdyż przepracuje on obowiązującą go liczbę godzin, zgodnie z wyliczeniem:

• • wymiar czasu pracy obowiązujący w grudniu 2010 r.:
    (40 godz. × 4 tyg.) + (8 godz. × 3 dni) - (8 godz. × 1 święto) = 176 godz.,
    
  • wymiar obowiązujący pracownika po odliczeniu okresu choroby:
    176 godz. - (8 godz. × 4 dni nieobecności w dniach wynikających z harmonogramu od 20 do 23 grudnia 2010 r.) = 144 godz.; 24 grudnia 2010 r. dzień wolny za święto,
    
  • liczba godzin przepracowana przez pracownika: 8 godz. × 18 dni = 144 godz.

Podstawa prawna: ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.). autor: Ewa Madejek
Gazeta Podatkowa Nr 708 z dnia 2010-10-21 GOFIN podpowiada

Szukasz pracy? Przejrzyj oferty w serwisie Praca INTERIA.PL