Składki z działalności albo wyższe z pracy nakładczej

Osoby, które prowadzą działalność gospodarczą i zawierają jednocześnie ?niskopłatną? umowę o pracę nakładczą po to, aby płacić niskie składki ZUS z pracy nakładczej zamiast wysokich z działalności, nie będą już miały takiej możliwości. Wszystko za sprawą zmiany przepisów o ubezpieczeniach społecznych.

Składki z pracy nakładczej albo z działalności

Jeszcze obecnie niektóre osoby prowadzące działalność gospodarczą i wykonujące jednocześnie umowę o pracę nakładczą, mogą zmienić tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych - z działalności na umowę o pracę nakładczą. Oznacza to w konsekwencji, że przedsiębiorca nie płaci wysokich składek na ubezpieczenia społeczne z działalności, liczonych (do 31 grudnia 2008 r.) od podstawy wymiaru nie niższej niż 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale, lecz od kwoty przychodu osiąganego z pracy nakładczej przykładowo w granicach 500-600 zł. Można zatem powiedzieć, że powoduje to pewnego rodzaju ?oszczędzanie? na składkach ZUS. Możliwość takiej zamiany wynika z art. 9 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Przepis ten nie przewiduje w tej sytuacji żadnych zastrzeżeń. W związku z czym ubezpieczony ma prawo wyboru tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych np. z pracy nakładczej, a nie z działalności - bez względu na wysokość przychodu osiąganego z wykonywania tej pracy.

Wielu przedsiębiorców wykorzystując ten przepis - ucieka więc przed obowiązkową (stosunkowo wysoką) składką na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, zawierając umowy o pracę nakładczą na bardzo niskie kwoty.

Ważne - składka zdrowotna z obydwu tytułów

Przedstawione reguły nie mają zastosowania do składki na ubezpieczenie zdrowotne. W razie gdy ubezpieczony (tutaj: przedsiębiorca) uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego - składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest z każdego z tych tytułów odrębnie. W omawianym przypadku składka zdrowotna jest zatem należna zarówno z tytułu prowadzonej działalności, jak i z pracy nakładczej.

Koniec z ?oszczędzaniem? na składkach ZUS

W wyniku zmiany przepisów przedsiębiorca wykonujący jednocześnie ?niskopłatną? umowę o pracę nakładczą będzie musiał płacić obowiązkowe składki ubezpieczeniowe z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Osoba taka nie będzie już mogła wybrać pracy nakładczej jako tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych w ZUS.

Według nowych przepisów, prawo wyboru tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych: z działalności gospodarczej czy z pracy nakładczej - będą miały tylko te osoby, których oskładkowany przychód z pracy nakładczej jest co najmniej równy najniższej podstawie wymiaru składek obowiązującej danego przedsiębiorcę, czyli:

* 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych (w 2009 r. podstawa ta wynosi 1.915,80 zł) lub

* 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia - jeżeli przedsiębiorca korzysta z ulgi dla osób rozpoczynających taką działalność (w 2009 r. wynosi ona 382,80 zł).

Nowe przepisy wprowadzą więc dla przedsiębiorców zawierających umowy o pracę nakładczą takie same zasady ubezpieczeniowe, jakie stosowane są wobec przedsiębiorców zawierających jednocześnie umowy zlecenia.

Nowelizacja ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w tym zakresie w zasadniczy sposób ograniczy zatem praktykę ?oszczędzania? na składkach odprowadzanych do ZUS.

Przykład

Pani Małgorzata rozpoczęła od 1 października 2008 r. wykonywanie działalności gospodarczej, z której opłaca składki społeczne od 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Niedawno otrzymała też propozycję pracy na podstawie umowy o pracę nakładczą, z której będzie otrzymywała miesięczne wynagrodzenie w kwocie 600 zł. Wykonywanie tej umowy miałaby rozpocząć od 2 marca 2009 r. Osoba ta - zgodnie z nowymi przepisami - nie będzie miała prawa wyboru tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. W tej sytuacji składki na te ubezpieczenia będą dla niej obowiązkowe z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Oskładkowany przychód z umowy o pracę nakładczą będzie bowiem niższy od obowiązującej ją najniższej podstawy wymiaru składek.

Nowe przepisy wynikają z ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (do czasu oddania gazety do druku ustawa nie została jeszcze opublikowana). Regulacje te wejdą w życie z pierwszym dniem miesiąca kalendarzowego następującego po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia. Jeżeli zostaną opublikowane jeszcze w styczniu br., to wejdą w życie od 1 marca br.

Kogo nie dotyczą zmiany?

Zmiana przepisów, o których mowa, dotyczy jedynie osób wymienionych w art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, czyli osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych. Zmiany te nie będą więc miały zastosowania np. do twórców i artystów, wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością czy wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej. Te osoby w dalszym ciągu będą miały prawo wyboru tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych - z działalności lub z pracy nakładczej.

Podstawa prawna:

* ustawa z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.),

* ustawa z dnia 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej? (Dz. U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.).

autor: Dorota Wyderska

Gazeta Podatkowa Nr 527 z dnia 2009-01-26