Czy koniec sporu o opodatkowanie zakładowej wycieczki?
Kontrowersje wokół opodatkowania zakładowej wycieczki trwają od lat. Przez szereg lat fiskus twierdził, że wycieczka w części sfinansowana przez pracodawcę nie jest świadczeniem rzeczowym, z tego też względu nie może korzystać z omawianego zwolnienia. Ubiegłoroczna nowelizacja przepisów regulujących opodatkowanie tego typu świadczeń, rozszerzająca zakres zwolnienia o świadczenia pieniężne, nie wpłynęła jednak na stanowisko organów podatkowych.
Zwolnione, czyli jakie?
Znowelizowany w 2009 r. art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o pdof wskazuje, że wolna od podatku dochodowego jest wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o ZFŚS, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych. Zwolnienie obejmuje świadczenia sfinansowane w całości ze środków ZFŚS lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł. Ustawodawca zastrzegł jednak, że świadczeniami rzeczowymi nie są bony, talony i inne znaki uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.
Stąd, aby obecnie świadczenie otrzymane przez pracownika korzystało ze zwolnienia od podatku:
- musi mieć charakter rzeczowy lub pieniężny,
- musi być związane z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o ZFŚS,
- powinno być w całości sfinansowane ze środków ZFŚS lub funduszy związków zawodowych,
- łączna wartość otrzymanych przez pracownika ze wskazanych źródeł świadczeń rzeczowych i pieniężnych nie może przekroczyć kwoty 380 zł.
Działalnością socjalną, o której mowa w powołanym przepisie, są z kolei m.in. usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, udzielanie pomocy materialnej - rzeczowej lub finansowej (art. 2 pkt 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych - Dz. U. z 1996 r. nr 70, poz. 335 ze zm.).
Zdaniem fiskusa
Zdaniem organów najistotniejszą zmianą wynikającą z nowelizacji art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o pdof jest zwolnienie z opodatkowania na warunkach przewidzianych w tym przepisie, oprócz świadczeń rzeczowych, również wartości świadczeń pieniężnych sfinansowanych ze środków ZFŚS i funduszy związków zawodowych. Jednak w ich opinii nie można uznać, że gdy wycieczkę wykupuje pracodawca, to jej wartość obejmująca np. koszty przewozu, opłaty przewodnika, koszty ubezpieczenia jest świadczeniem rzeczowym. Nie stanowi ona bowiem świadczenia o charakterze materialnym, gdyż przedmiotem świadczenia jest usługa turystyczna, a pracownicy mają jedynie prawo do skorzystania z zakupionej przez pracodawcę usługi.
Organy prezentują jednocześnie pogląd, że zakupionej przez pracodawcę wycieczki nie można uznać za świadczenie pieniężne na rzecz pracownika. Podkreślają przy tym, że z faktu, iż dane świadczenie nie jest świadczeniem rzeczowym, nie można automatycznie wywodzić wniosku, że jest ono świadczeniem pieniężnym.
Wobec powyższego, wartość dokonanych opłat za wycieczkę przypadająca na danego pracownika stanowi jego przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód ze stosunku pracy. Takie stanowisko można znaleźć m.in. w interpretacjach indywidualnych: Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 12 stycznia 2010 r., nr ILPB2/415-866/09-3/TR, Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 2 lutego 2010 r., nr ITPB2/415-913/09/MM oraz Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 9 lutego 2010 r., nr IBPBII/1/415-907/09/BD.
Inaczej jednak niektóre organy podatkowe podchodzą do sytuacji, gdy nabywcami wycieczki są bezpośrednio pracownicy i członkowie ich rodzin, a pracodawca finansuje lub dofinansowuje im tę wycieczkę przekazując środki pieniężne z ZFŚS. W takim przypadku uważają, że wartość otrzymanego przez pracownika świadczenia, do kwoty nieprzekraczającej 380 zł, korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o pdof, jako że jest to świadczenie pieniężne. Wówczas bowiem pracodawca nie przekazuje pracownikom nabytej usługi wycieczki. Dopiero gdy wystąpi nadwyżka powyżej tej kwoty, pracodawca ma ich zdaniem obowiązek zaliczyć ją do przychodu pracownika podlegającego opodatkowaniu i odprowadzić stosowną zaliczkę na podatek dochodowy. Takie podejście do kwestii opodatkowania pracowniczej wycieczki zaprezentował m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 9 października 2009 r., nr IBPBII/1/415-596/09/BD.
Ministerstwo rozstrzyga na korzyść pracownika
Wobec rozbieżnych interpretacji znowelizowanego przepisu zwróciliśmy się do Ministerstwa Finansów o rozstrzygnięcie, czy świadczenie w postaci wycieczki korzysta po stronie pracownika ze zwolnienia od podatku dochodowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o pdof.
W piśmie z dnia 30 marca 2010 r., stanowiącym odpowiedź na pytanie naszego Wydawnictwa, Ministerstwo stwierdziło, że wskazany przepis w znowelizowanym brzmieniu zwalnia od podatku nie tylko świadczenia rzeczowe, ale i pieniężne. Stąd, jako pieniężne, ze zwolnienia (w granicach obowiązującego limitu i po spełnieniu pozostałych przesłanek przewidzianych dla jego zastosowania) korzysta obecnie zarówno świadczenie polegające na zakupie wycieczki, jak i jej dofinansowaniu sfinansowane ze środków ZFŚS.
Niestety, powołane pismo nie stanowi ogólnie obowiązującej wykładni prawa. Należy mieć nadzieję, że wyrażony w nim pogląd resort finansów potwierdzi niebawem, wydając w tym zakresie ogólną interpretację przepisów podatkowych, która zakończy trwający od lat "wycieczkowy" spór na linii podatnik - organ podatkowy.
Podstawa prawna: ustawa z dnia 26.07.1991 r. o pdof (Dz. U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm.)
autor: Agata Cieśla
Gazeta Podatkowa Nr 656 z dnia 2010-04-22
