JAGO (JAG): Informacja o awarii z 9 października 2006 r. - raport 19

Raport bieżący nr 19/2007
Podstawa prawna:

Art. 56 ust. 1 pkt 1 Ustawy o ofercie - informacje poufne

Zarząd Firmy Handlowej JAGO S.A informuje, iż w dniu dzisiejszym, tj. 14 marca 2007 roku, otrzymał ekspertyzę zleconą przez Spółkę w zakresie badania przyczyn uszkodzenia łożyska w wózku jezdnym, co było wskazane w poprzednich ekspertyzach [raport nr 37/2006 z dnia 15-12-2006] jako jedna z przyczyn zawalenia się regałów w magazynie Spółki w Krzeszowicach.

Ekspertyza wykonana została przez:

Biuro Ekspertyz i Doradztwa Technicznego " Techmateks ", 30 - 149 Kraków, ul. Balicka 14 B/40, a w jego imieniu Prof. Dr hab. Edmunda Tasaka [Ekspertyza z dnia 14.03.2007, Raport nr 8/2007].

Prof. Dr hab. E. Tasak jest pracownikiem naukowym Akademii Górniczo - Hutniczej w Krakowie, na Wydziale Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej, autorem ponad 50 publikacji naukowych, a jednocześnie Biegłym Sądowym na liście biegłych Sądu Okręgowego w Krakowie w zakresie metaloznawstwa, obróbki cieplnej, spawalności i pękania konstrukcji.

Posumowanie badań [w pełnym brzmieniu]:

"[...] Przeprowadzone badania wykazały, że kulki łożyska były wykonane ze stali niestopowej w stanie nie ulepszonym cieplnie. Miały twardość około 220 HV zamiast wymaganej twardości dla tych elementów powyżej 660HV (58HRC). Ta niska twardość spowodowała pęknięcie kulki (lub kulek) które zablokowały obrót pozostałych nie pękniętych kulek. Takie pęknięcie kulek wystąpiło w obydwu łożyskach (w obydwu rzędach łożyska dwurzędowego). Tarcie kulek po dolnej części wewnętrznych pierścieni spowodowało ich wytarcie prawie na wskroś, aż do osi koła jezdnego. Pierścienie wewnętrzne również uległy szybkiemu wytarciu, gdyż były wykonane za stali niestopowej o twardości 235 HV. Wymagana twardość dla pierścieni łożysk winna wynosić również powyżej 660HV (58HRC). Jedynie jeden pierścień zewnętrzny miał wysoką twardość około 570HV co wskazywałoby, że tylko ten pierścień był wykonany z właściwej stali która mogła pracować w tych warunkach.

Istotnym zagadnieniem występującym przypadku zablokowania łożyska jest nagrzewanie się trących elementów. W analizowanym przypadku temperatury jakie występowały na powierzchni kulki i powierzchni pierścienia wewnętrznego przekraczały 1000oC. Gdyby nie niskie temperatury panujące w chłodni i brak materiałów łatwopalnych, tak wysokie temperatury stanowiły zagrożenie pożarowe."

Wnioski końcowe [w pełnym brzmieniu]:

"[...] 1. Bezpośrednią przyczyną uszkodzenia łożyska i zawalenia się regałów było wykonanie łożyska z niewłaściwej stali. Łożysko zostało wykonane z różnych stali niestopowych w stanie nie ulepszonym cieplnie o niskiej twardości, poniżej 235HV. Na łożyska stosuje się stale łożyskowe o zawartości około 1,0÷1,1% węgla i 0,5÷1,5% chromu. Stale te po ulepszaniu cieplnym mają twardość powyżej 58HRC.

2. Duże obciążenia występujące w łożyskach i warunki pracy w niskich temperaturach sugerują, że do tego typu wózków jezdnych regałów winny być zastosowane łożyska wałeczkowe lub baryłkowe a nie kulkowe, jakie zastosowano w analizowanym przypadku."
Zbigniew Mendel - Prezes Zarządu