Środek trwały a amortyzacja. Od jakiej kwoty się liczy i jaki jest limit?

Zgodnie z treścią ustawy o PIT, środki trwałe to rzeczy, które stanowią własność lub współwłasność podatnika, są nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania. Charakteryzują się również tym, że ich przewidywany okres użytkowania musi wynosić co najmniej 1 rok. Środki trwałe mogą być używane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, a także mogą być oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy określonej w art. 23a pkt 1.

W Ustawie o rachunkowości z kolei środki trwałe są definiowane jako “rzeczowe aktywa trwałe oraz zrównane z nimi, których przewidywany okres użytkowania jest dłuższy niż 1 rok, które są kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby danego podmiotu".

Zgodnie z najnowszą Klasyfikacją Środków Trwałych dzielimy je na dziewięć grup:

●      Grupa 0: Grunty,

●      Grupa 1: Budynki i lokale

●      Grupa 2: Obiekty inżynierii lądowej i wodnej,

●      Grupa 3: Kotły i maszyny energetyczne,

●      Grupa 4: Maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania,

●      Grupa 5: Specjalistyczne maszyny, urządzenia i aparaty,

●      Grupa 6: Urządzenia techniczne,

●      Grupa 7: Środki transportu,

●      Grupa 8: Narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie, które nie zostało sklasyfikowane w innej grupie

●      Grupa 9: Inwentarz żywy.

Środek trwały musi zostać ujęty w ewidencji środków trwałych, jeżeli jego wartość przekracza 10 000 zł, przy czym kwota ta w przypadku podatników VAT stanowi kwotę netto, a w przypadku podatników tzw. “nievatowców" kwotę brutto. Jeżeli wartość środka trwałego nie przekracza 10 000 zł, to wówczas może on stanowić koszty uzyskania przychodu w miesiącu, w którym został on oddany do użytkowania.

Amortyzacja środków trwałych polega na stopniowym zużywaniu się określonych środków trwałych, co zostaje ujęte pod postacią odpisów amortyzacyjnych. Odpisy amortyzacyjne zmniejszają wartość środków i odzwierciedlają ich rzeczywistą wartość. Dokonywane są od początkowej wartości środków trwałych, która obliczana jest na podstawie ceny nabycia lub kosztu wytworzenia, przy jednoczesnym wzięciu pod uwagę ewentualnych ulepszeń w późniejszym czasie.

Odpisy amortyzacyjne stanowią koszt uzyskania przychodu, co oznacza, że ich wysokość ma wpływ na zmniejszenie podatku dochodowego. W Polsce wyróżnia się trzy metody amortyzacji środków trwałych, a ich wybór powinien być podyktowany zarówno indywidualną sytuacją firmy, jak i konkretnym rodzajem środka trwałego przyporządkowanego do klasyfikacji KŚT.

Wyróżnia się:

1. Metodę liniową - najczęściej wybierana metoda, która zakłada, że zużycie środka trwałego będzie przez cały czas użytkowania równomierne. Wówczas ustala się jedną stawkę, która będzie obowiązywać przez cały czas użytkowania środka,
2. Metoda degresywna - może być wykorzystywana wyłącznie w przypadku środków trwałych zaliczanych do grup 3-6 oraz 8 KŚT.
3. Metoda naturalna - zakłada, że zużycie środka trwałego zależne będzie od intensywności jego użytkowania. Zgodnie z tą metodą amortyzacja wyliczana jest osobno każdego miesiąca.
   

Podatnicy, którzy w danym roku rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej oraz tzw. mali podatnicy mogą skorzystać z jednorazowej amortyzacji środków trwałych (zarówno nowych, jak i używanych), która polega na zaliczeniu całej kwoty wydatku bez konieczności rozkładania tego w czasie. Jednorazowa amortyzacja powinna zostać wykonana w roku podatkowym, w którym dane środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych firmy. Jej limit zaś w 2023 roku wynosi 241 000 zł. 

Z jednorazowej amortyzacji mogą również skorzystać przedsiębiorcy, którzy dokonali zakupu nowych środków trwałych, zaliczonych do grupy 3-6 oraz 8 KŚT. Limit takiej amortyzacji wynosi maksymalnie 100 000 zł w danym roku podatkowym.

WG