Ryczałtowa opłata za świadczenia medyczne - konsekwencje podatkowe

Powstaje pytanie czy określony w umowie sposób opłacania przez Spółkę świadczeń medycznych (opłata ryczałtowa, należna bez względu na to, czy dany pracownik faktycznie korzystał z opieki medycznej czy też nie) skutkuje koniecznością rozpoznania przychodu po stronie każdego z pracowników.

Naszym zdaniem, przychód taki powstanie także wtedy, gdy w umowie zostanie określony ryczałtowy sposób opłacania świadczeń medycznych (opłata ryczałtowa będzie należna bez względu na to, czy dany pracownik faktycznie korzystał z opieki medycznej czy też nie). Potwierdzenie tego stanowiska znaleźć możemy w interpretacji prawa podatkowego wydanej przez Drugi Mazowiecki Urząd Skarbowy w Warszawie z dnia 13 czerwca 2007 r. (sygn. akt 1472/DPC/415-65/07) w którym czytamy: " (...) wartość poszczególnych świadczeń medycznych nie będzie stanowiła przychodu tych osób. Jednakże należy wskazać, iż nieodpłatnym świadczeniem Spółki na rzecz jej pracowników w tym przypadku nie jest korzystanie przez tych pracowników z konkretnych usług medycznych, lecz fakt objęcia pracowników opieką medyczną. W związku z tym, przychodem nie będzie wartość rzeczywiście skonsumowanych usług medycznych, lecz wartość świadczenia uzyskiwanego przez pracownika jakim jest możliwość skorzystania z takich usług. (...) W związku z powyższym należy uznać, iż w przedmiotowym przypadku u pracowników powstaje przychód ze stosunku pracy w postaci świadczenia w naturze. Zgodnie z art. 11 ust. 2a pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wartość pieniężną świadczeń, jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione, ustala się według cen zakupu. (...)"

Uważamy, że przychód ten powinien być przez Spółkę rozpoznawany mimo, że Spółka nie jest w stanie określić, czy dany pracownik faktycznie korzystał z opłaconych przez Spółkę świadczeń czy też nie, a jeżeli korzystał to w jakim zakresie. Generalnie, przepisy ustawy o PDOF mówią, że przychodami są co do zasady otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (art. 11 ust. 1 ustawy o PDOF). W związku z powyższym przychód zasadniczo powstaje dopiero wtedy, gdy dana osoba faktycznie otrzyma określone świadczenie.

W opinii ECDiDP, w analizowanym przypadku należy przyjąć, iż świadczeniem ze strony pracodawcy jest umożliwienie pracownikowi korzystania nieodpłatnie z opieki medycznej; pracownik zaś przyjmuje to świadczenie wyrażając zgodę na umieszczenie go na liście (lub nie zgłaszając sprzeciwu wobec umieszczenia go na liście) osób uprawnionych do korzystania z przedmiotowych świadczeń. Ustalenie opłaty ryczałtowej oznacza zaś, że Spółka nie musi na bieżąco weryfikować, czy pracownicy faktycznie korzystają z opieki medycznej czy też nie i czy w związku z tym kwota wskazana na fakturze wystawionej przez podmiot świadczący taką opiekę jest prawidłowa.

W świetle powyższego uważamy, że Spółka jest zobowiązana zwiększać przychód pracownika o kwotę stanowiącą opłatę za nieobligatoryjną (z punktu widzenia pracodawcy) opiekę medyczną, sfinansowaną przez Spółkę i przypadającą na tego pracownika. Naszym zdaniem, Spółka powinna określić przychód po stronie każdego z pracowników (uprawnionych do świadczeń objętych umową) dzieląc kwotę wynagrodzenia przez liczbę pracowników.

Ryzyko podatkowe

Co do zasady, ustawa o PDOF nie przewiduje doliczania do dochodu pracownika wartości świadczeń ponoszonych przez pracodawcę na rzecz pracowników w sytuacji, gdy nie można określić wartości świadczenia z jakiego pracownik faktycznie skorzystał. Zdaniem ECDiDP w praktyce gospodarczej brak jest sytuacji, w której Podatnik nie może określić czy pracownik skorzystał z danego świadczenie czy też nie. Ustalenie osób korzystających ze świadczenia zależy od dobrej woli Podatnika. Spółka jako podmiot zawierający umowę świadczenia usług medycznych może określić od świadczącego rodzaj dokumentu potwierdzającego wykonanie usługi.

Pragniemy zauważyć, iż to na Podatniku ciąży obowiązek wpłacenia zaliczki na podatek dochodowy z tytułu stosunku pracy. Do Spółki należy więc wybór zaprezentowanego powyżej stanowiska organów podatkowych. Pragniemy jednakże zauważyć, iż w roku 2007 przeważają interpretacje prawa podatkowego wydane przez Drugi Mazowiecki Urząd Skarbowy. W świetle tych interpretacji Spółka zobligowana jest wartość świadczenia medycznego (szczepionki ochronnej) przypadającej na jednego pracownika doliczyć do przychodu ze stosunku pracy każdemu pracownikowi uprawionemu do skorzystania z świadczenia.

W sytuacji gdy Spółka nie będzie doliczała wartości świadczenia medycznego do wynagrodzenia ze stosunku pracy ryzyko podatkowe zakwestionowania słuszności postępowania Spółki, w przypadku ewentualnej kontroli podatkowej, uważamy za średnie. Spółka jednakże pamiętać powinna, iż interpretacje prawa podatkowego przemawiające na korzyść pracowników są wydawane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla Podatnika.

Z tego też względu - zdaniem ECDiDP - wartość świadczenia (w tym zakupionej w formie ryczałtowej) w zakresie nieobowiązkowej opieki medycznej przypadająca na poszczególnych pracowników będzie zwiększała po ich stronie przychód ze stosunku pracy.

Patrycja Mikuła