Zwolnienie lekarskie po 182 dniach. Jakie są prawa po długiej chorobie?

Długotrwałe zwolnienia lekarskie stawiają przed pracownikami i pracodawcami szereg wyzwań administracyjnych oraz finansowych. Prawo do zasiłku chorobowego nabywa się po 30 dniach nieprzerwanego ubezpieczenia dla umowy o pracę lub po 90 dniach dla umowy zlecenia. Wliczane są tu również poprzednie okresy ubezpieczenia, jeżeli przerwa między nimi była krótsza niż 30 dni lub spowodowana była przez urlop wychowawczy czy służbę wojskową.

Zgodnie z przepisami Ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zasiłek chorobowy jest wypłacany przez pracodawcę w zależności od wieku zatrudnionego: osoby poniżej 50 roku życia otrzymują wynagrodzenie chorobowe od pracodawcy przez 33 dni w roku kalendarzowym, natomiast osoby w wieku 50 lat i starsze - przez 14 dni. 

Po przekroczeniu tych limitów odpowiedzialność za wypłatę świadczeń przejmuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie zaświadczenia Z-3 składanego przez pracodawcę. Taka struktura ma na celu zabezpieczenie dochodu pracownika podczas choroby przy jednoczesnym ograniczeniu obciążenia finansowego pracodawców.

Wysokość zasiłku chorobowego wylicza się na podstawie średniego wynagrodzenia pracownika z 12 miesięcy poprzedzających zwolnienie lekarskie (standardowo zasiłek wynosi 80 proc. podstawy). W sytuacji, gdy niezdolność do pracy wydłuża się, zastosowanie mają specjalne regulacje dotyczące maksymalnego okresu pobierania zasiłku chorobowego. Zasadniczy okres prawa do zasiłku wynosi do 182 dni, jednak w przypadkach takich jak ciąża czy choroby takie jak gruźlica, okres ten może zostać wydłużony do 270 dni.

Przeczytaj też: Nadchodzą duże zmiany w L4. "Rewolucja dla pracodawców"

Po upływie 182 dni (lub 270 w szczególnych przypadkach) prawo do zasiłku chorobowego wygasa. Jednak często zdarza się, że po tym okresie pracownik wciąż jest niezdolny do powrotu do pracy. Wówczas pracownikowi przysługuje świadczenie rehabilitacyjne. To świadczenie stanowi ważne zabezpieczenie dla osób, które wyczerpały prawo do zasiłku chorobowego, ale nadal pozostają niezdolne do pracy i mają szansę na odzyskanie zdrowia dzięki dalszej rehabilitacji lub leczeniu. Jest to świadczenie przejściowe, które może być wypłacane przez maksymalnie 12 miesięcy, z zastrzeżeniem, że jego długość jest dostosowywana do indywidualnych potrzeb i postępów w leczeniu osoby ubezpieczonej.

Kluczowym elementem procesu przyznawania tego świadczenia jest ocena stanu zdrowia pacjenta dokonana przez lekarza orzecznika ZUS lub, w przypadku odwołania, przez komisję lekarską ZUS, która dokładnie analizuje możliwości rehabilitacyjne i prognozę powrotu do zdrowia. W pierwszych trzech miesiącach świadczenie to wynosi 90 proc.  podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, co stanowi znaczące wsparcie finansowe dla osoby niezdolnej do pracy. Po tym okresie wysokość świadczenia zmniejsza się do 75 proc. podstawy wymiaru. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy niezdolność do pracy ma miejsce podczas ciąży - wówczas świadczenie utrzymywane jest na poziomie 100 proc. przez cały okres jego trwania, co ma na celu zapewnienie odpowiedniego wsparcia dla przyszłej matki.

W przypadku, gdy stan zdrowia nie pozwala na żadną pracę w przyszłości, osoba na zwolnieniu lekarskim może rozpocząć proces ubiegania się o rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Taka decyzja jest zazwyczaj wynikiem oceny lekarza orzecznika i wskazuje na brak możliwości powrotu do zdrowia w sposób umożliwiający podjęcie jakiejkolwiek pracy zawodowej. W takiej sytuacji można ubiegać się o przejście na rentę. 

Przeczytaj też:

Czego nie można robić na L4? Te aktywności są absolutnie zakazane

Czy pracownik na zwolnieniu lekarskim może przyjść do pracy? ZUS na to czeka

Coraz trudniej o spokój na L4? ZUS wzmacnia kontrole