Prokurator zarabia co najmniej 6 tys. zł na rękę
W ostatnich latach można zaobserwować ogromne zainteresowanie studiami na wydziałach prawniczych. Jak podaje Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, w roku akademickim 2013/2014 prawo było jednym z kierunków najczęściej wybieranych przez maturzystów, tuż za informatyką. Studiować prawo chciało blisko 22 tys. osób. Część z nich zamierza zostać prokuratorami, bo zawód ten dla wielu jest synonimem prestiżu i ciekawej, dobrze płatnej pracy.
Prokurator w prokuraturze rejonowej zarabia już powyżej 7 tys. zł brutto, bez dodatków. Do tego z jego wynagrodzenia potrącana jest tylko zaliczka na podatek dochodowy, a nie, jak w przypadku innych zatrudnionych, także wysokie składki na ZUS. Dzięki temu płace netto w prokuraturze znacznie bardziej niż w innych zawodach zbliżone są wysokością do stawek brutto. W związku z tym najniższa pensja prokuratora wynosi ponad 6 tys. zł na rękę.
Polska prokuratura jest zorganizowana na podobnych zasadach jak sądy powszechne. Podstawową jednostką organizacyjną są prokuratury rejonowe. Nieco wyżej w hierarchii znajdują się prokuratury okręgowe, których obszar działania pokrywa się na ogół z dawnymi województwami. Następny poziom w strukturze stanowią prokuratury apelacyjne, którym podległe są prokuratury okręgowe i rejonowe. W Polsce pracuje łącznie ponad 6 tys. prokuratorów. Najliczniejszą grupę stanowią prokuratorzy zatrudnieni w prokuraturach rejonowych. Jest ich blisko 4 tys. Najmniej liczną, a tym samym najbardziej elitarną grupę stanowią prokuratorzy Prokuratury Generalnej. Na początku lipca 2014 roku zatrudnionych było tam jedynie 69 prokuratorów.
Pensja zasadnicza prokuratorów, podobnie jak sędziów, to iloczyn przeciętnego wynagrodzenia w II kwartale roku poprzedniego oraz mnożnika, który zależy od zajmowanego stanowiska. Podstawą do jej obliczenia w 2014 roku jest kwota 3612,51 zł. Mnożniki ustalone rozporządzeniem Rady Ministrów wynoszą, w zależności od stanowiska, od 2,05 dla prokuratora prokuratury rejonowej w stawce pierwszej do 4,13 dla Prokuratora Generalnego. Dlatego to właśnie ranga prokuratury w największym stopniu decyduje o wysokości wynagrodzenia zasadniczego.
Prokuratorzy zarabiają najwięcej w prokuraturze apelacyjnej. Ich pensje zasadnicze (bez dodatków) wynoszą od ok. 9,9 tys. zł do prawie 12 tys. zł brutto miesięcznie. Pensja początkowa prokuratora rejonowego to ok. 7,4 tys. zł brutto. Z kolei na najwyższym poziomie zaszeregowania wynagrodzenie prokuratora osiąga wartość ponad 9 tys. zł.
W prokuraturze okręgowej prokuratorzy mogą liczyć na płacę zasadniczą od 8,5 tys. zł do 10,6 tys. zł. Najwyższe wynagrodzenie otrzymuje Prokurator Generalny, który zarabia na miesiąc blisko 15 tys. zł brutto.
Podobnie jak w przypadku sędziów, od pensji prokuratorów nie odprowadza się składek na ubezpieczenie społeczne (ZUS). Dzięki temu prokurator zarabiający tę samą kwotę brutto, co obywatel zatrudniony na umowę o pracę, dostaje "na rękę" dużo więcej. Przyjmijmy, że osoba pracująca w przedsiębiorstwie otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 10 tys. zł brutto. Pracownik dostanie z tej kwoty 7034 zł netto. Prokurator, który otrzymuje kwotę brutto w wysokości 10 tys. zł dostanie o ponad 1100 zł więcej, czyli 8141 zł na rękę.
Dodatkowo do pensji zasadniczej prokuratorzy otrzymują dwa rodzaje dodatków: funkcyjny i za wysługę lat. Ich wysokość zależy od pełnionej funkcji oraz stażu pracy. Na najwyższy dodatek funkcyjny może liczyć Prokurator Generalny, który otrzymuje dodatkowo ponad 4,3 tys. zł. Stawki przysługujące innym prokuratorom są znacznie niższe. Najniższą kwotę dodatku funkcyjnego otrzymują prokuratorzy prokuratury rejonowej. Wysokość przysługujących im dodatków funkcyjnych mieści się między 1 tys. zł i 1,9 tys. zł.
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie prokuratorów w 2013 roku wyniosło ponad 10,2 tys. zł i w porównaniu z 2012 rokiem było wyższe o ponad 906 zł. Uwzględniając dodatkowe wynagrodzenie roczne, średnia pensja prokuratorów w 2013 roku wyniosła ponad 11 tys. zł, o ponad 916 zł więcej niż w 2012 roku. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że wzrost wynagrodzeń wynikał przede wszystkim z obligatoryjnych podwyżek wynagrodzenia (związanych z nabyciem uprawnień do kolejnej stawki awansowej), wzrostu kwoty dodatków stażowych oraz waloryzacją płac prokuratorskich w 2013 roku. Zmieniła się również podstawa do ustalenia wynagrodzenia zasadniczego prokuratorów do kwoty 3496,82 zł, tj. o ponad 300 zł więcej w porównaniu z kwotą bazową z 2011 i 2012 roku (3197,85 zł). Trzeba wyraźnie zaznaczyć, że kwota bazowa zależy od średniej płacy w gospodarce narodowej i zmienia się co roku zgodnie ze zmianami przeciętnych wynagrodzeń.
Zarobki prokuratorów znacznie przewyższają wynagrodzenie przeciętnego Polaka. Jak twierdzi były Prokurator Krajowy Edward Zalewski, jest to w pełni uzasadnione, bo: "prokuratorzy wykonują zawód trudny, wymagający najwyższej wiedzy zawodowej, niezwykle stresujący i społecznie ważny, dlatego ich wynagrodzenia, dla dobra sprawnego państwa i samych obywateli, powinny być nie tylko satysfakcjonujące, ale i konkurencyjne na rynku zawodów prawniczych". Ponadto, aby zostać prokuratorem trzeba poświęcić co najmniej 8,5 roku na naukę. Aspirujący do zawodu prokuratora, poza ukończeniem trudnych studiów prawniczych trwających 5 lat, muszą ukończyć aplikację ogólną, a następnie aplikację prokuratorską - łącznie 3,5 roku. Warto również przypomnieć, że szansa dostania się na aplikację prokuratorską wynosi tylko 20 proc.
Maria Jodłowska
Sedlak & Sedlak
