Zmiany w dokumentacji zasiłkowej!

9 maja br. weszło w życie nowe rozporządzenie MPiPS w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Zastąpiło ono stare rozporządzenie dotyczące tej problematyki z 27.7.1999 r. Rozporządzenie jest aktem wykonawczym do ustawy z 25.6.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 ze zm.). Konieczność wydania nowego rozporządzenia wynikała przede wszystkim ze zmian w Kodeksie pracy (wprowadzenie dodatkowego urlopu macierzyńskiego i dodatkowego urlopu adopcyjnego oraz urlopu ojcowskiego) i ustawie o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników oraz niektórych innych ustaw (ograniczenie obowiązku posiadania NIP). Ponadto szereg przepisów zostało doprecyzowanych.

Nowe rozporządzenie określa dowody oraz wzory zaświadczeń stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, tj. zasiłków: chorobowego, wyrównawczego, macierzyńskiego, opiekuńczego i zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego oraz świadczenia rehabilitacyjnego.

W stosunku do przepisów poprzedniego rozporządzenia najważniejsze zmiany to:

• wprowadzenie nowego druku ZUS Z-3b, który jest dowodem stanowiącym podstawę przyznania i wypłaty przez ZUS zasiłku chorobowego w przypadku ubezpieczonego wykonującego pozarolniczą działalność, ubezpieczonego współpracującego z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność oraz duchownego;
• ograniczenie dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty przez ZUS zasiłku chorobowego za okres niezdolności do pracy przypadającej po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego do oświadczenia zainteresowanej osoby, złożonego na druku ZUS Z-10 (nie jest już wymagane zaświadczenie płatnika składek);
• zwolnienie z obowiązku przetłumaczenia na język polski zaświadczeń zagranicznych zakładów leczniczych lub zagranicznych lekarzy - w przypadku ubiegania się o zasiłek chorobowy za okres niezdolności do pracy orzeczonej za granicą - jeżeli zostały one wystawione na terytorium państw - stron umów międzynarodowych w zakresie zabezpieczenia społecznego, których stroną jest Polska;
• rozbudowanie przepisów o dowodach stanowiących podstawę przyznania i wypłaty świadczenia rehabilitacyjnego - oprócz oświadczenia składanego na druku ZUS Np-7, konieczne jest także złożenie zaświadczenia o stanie zdrowia wystawione przez lekarza leczącego i wywiadu zawodowego z miejsca pracy (to drugie nie dotyczy przypadków niezdolności do pracy po ustaniu ubezpieczenia i osób prowadzących pozarolniczą działalność). Ponadto w przypadku niezdolności do pracy powstałej wskutek wypadku przy pracy należy złożyć protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy lub kartę wypadku, a w przypadku choroby zawodowej - decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej wydaną przez inspektora sanitarnego;
• doprecyzowanie, że zaświadczenie lekarskie określające przewidywaną datę porodu, będące dowodem stanowiącym podstawę przyznania i wypłaty zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego przed porodem jest wystawiane na zwykłym druku. Natomiast w przypadku urlopu macierzyńskiego za okres po porodzie dowodem do przyznania i wypłaty tego zasiłku może być nie tylko skrócony odpis aktu urodzenia dziecka, ale też jego kopia potwierdzona przez płatnika zasiłku za zgodność z oryginałem (nie jest już więc konieczne występowanie o wydanie kolejnych odpisów do urzędu stanu cywilnego). Dotyczy to zarówno urodzenia dziecka w Polsce, jak i podczas pobytu za granicą;
• w przypadku urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego dowodem do przyznania i wypłaty zasiłku macierzyńskiego może być nie tylko prawomocne orzeczenie sądu opiekuńczego o umieszczeniu dziecka w rodzinie zastępczej, wystarczy umowa cywilnoprawna zawarta pomiędzy rodziną zastępczą a starostą (taką nową formę umieszczania dzieci w rodzinach zastępczych wprowadziły bowiem od tego roku przepisy ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej);
• dowodem do przyznania i wypłaty zasiłku macierzyńskiego przysługującego w razie rozwiązania z pracownicą stosunku pracy w okresie ciąży z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy i niemożności zapewnienia innego zatrudnienia - oprócz zaświadczenia lekarskiego o stanie ciąży w okresie zatrudnienia i świadectwa pracy lub innego dokumentu potwierdzającego rozwiązanie stosunku pracy z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy - jest obecnie oświadczenie ubezpieczonej, że nie zapewniono jej innego zatrudnienia. Nie jest już natomiast konieczne uzyskiwanie zaświadczenia powiatowego urzędu pracy o braku propozycji innego zatrudnienia dla niej (co utrudniało uzyskanie przysługujących jej świadczeń; ZUS ma możliwość zweryfikowania faktu podjęcia zatrudnienia przez osobę składającą takie oświadczenie).

Ponadto przepisy nowego rozporządzenia określają dowody stanowiące podstawę przyznania i wypłaty zasiłku macierzyńskiego przysługującego ubezpieczonemu w przypadku dodatkowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i urlopu ojcowskiego:

• przypadku zasiłku macierzyńskiego przysługującego za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego albo dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego dowodem do jego przyznania i wypłaty są:

1. w przypadku pracownika - zaświadczenia pracodawcy o: okresie udzielonego urlopu oraz okresie i wymiarze czasu pracy wykonywanej w czasie tego urlopu;
2. w przypadku osoby niebędącej pracownikiem - jej wniosek złożony płatnikowi zasiłku macierzyńskiego przed terminem rozpoczęcia korzystania z tego zasiłku;