Potrącenia z wynagrodzeń i z innych świadczeń

1) Czy pożyczka z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych podlega egzekucji komorniczej, a jeśli tak to do jakiej wysokości?

1) Czy pożyczka z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych podlega egzekucji komorniczej, a jeśli tak to do jakiej wysokości?

Tak, pożyczka ta podlega zajęciu. W zależności od wysokości zajęcia, może dojść do jej przekazania organowi egzekucyjnemu nawet w całości.

Z wynagrodzenia za pracę - po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych - podlegają potrąceniu (w podanej kolejności) następujące należności:

  • sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych,

  • sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,

  • zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi,

  • kary pieniężne z odpowiedzialności porządkowej (art. 87 § 1 i 2 K.p.).

Pracodawca dokonuje potrąceń na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych także bez postępowania egzekucyjnego, jednak pod warunkami określonymi w art. 88 K.p. Inne należności mogą być natomiast potrącane z wynagrodzenia wyłącznie za pisemną zgodą pracownika.

Poza ograniczeniem rodzaju potrąceń dokonywanych bez konieczności uzyskiwania zgody pracownika, ustawodawca wprowadził także górny ich pułap. W razie egzekucji świadczeń alimentacyjnych wynosi on trzy piąte wynagrodzenia, a w razie egzekucji innych należności lub potrącania zaliczek pieniężnych połowę wynagrodzenia. Potrącenia dotyczące egzekucji niealimentacyjnych oraz zaliczek pieniężnych nie mogą w sumie przekraczać połowy wynagrodzenia, a łącznie z potrąceniami egzekwowanych wierzytelności alimentacyjnych trzech piątych wynagrodzenia. Kary pieniężne nie mogą natomiast przewyższać dziesiątej części wynagrodzenia przypadającego pracownikowi do wypłaty, po dokonaniu potrąceń sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych oraz zaliczek pieniężnych (art. 87 § 1-4 K.p.).
 

Ważne: Nagroda z zakładowego funduszu nagród, dodatkowe wynagrodzenie roczne oraz należności przysługujące pracownikom z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej podlegają egzekucji na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych do pełnej wysokości.

Niezależnie od powyższych ograniczeń wartościowych, ustawodawca wprowadził próg ograniczający wielkość potrąceń z wynagrodzenia pracownika w postaci kwoty wolnej od potrąceń. Kwotą tą jest równowartość:

  • minimalnego wynagrodzenia za pracę przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych - przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,

  • 75% wymienionego wynagrodzenia - przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi,

  • 90% wymienionego wynagrodzenia - przy potrącaniu kar pieniężnych z pracowniczej odpowiedzialności porządkowej.

W odniesieniu do pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy, wymienione kwoty ulegają zmniejszeniu proporcjonalnie do obowiązującego go wymiaru czasu pracy (art. 91 K.p.).

Kwoty wolne od potrąceń zamieściliśmy w UiPP nr 2/2009, str. 38-39.

Przywołane wyżej zasady odnoszą się jednakże do szeroko rozumianego wynagrodzenia za pracę. Pożyczka z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych nie mieści się natomiast w tym pojęciu (por. uzasadnienie do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 2005 r., sygn. akt I PK 248/04, OSNP 2006/1-2/12). Nie korzysta zatem z ochrony przewidzianej w art. 87 i 91 K.p. Jest natomiast związana ze stosunkiem pracy i nie została zwolniona spod egzekucji. Zatem wezwanie komornika do przekazywania wynagrodzenia poza częścią wolną, w tym w szczególności periodycznego wynagrodzenia za pracę i wynagrodzenia za prace zlecone oraz nagród i premii przysługujących dłużnikowi za okres jego zatrudnienia, jak również związanego ze stosunkiem pracy zysku lub udziału w funduszu zakładowym oraz wszelkich innych funduszach, pozostających w związku ze stosunkiem pracy, obliguje pracodawcę do przekazania pożyczki z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych na rachunek wskazany w wezwaniu nawet w całości. Obowiązek powinien być realizowany do wysokości egzekwowanego świadczenia i aż do pełnego pokrycia długu (art. 881 § 3 K.p.c. w związku z art. 90 K.p.).

2) Pracodawca udziela pracownikom pożyczek ze środków bieżących na podstawie ustalonego przez siebie regulaminu. W regulaminie tym znajduje się postanowienie, zgodnie z którym w przypadku wypowiedzenia umowy o pracę przez pracownika, pozostała do spłaty część pożyczki podlega potrąceniu z wynagrodzenia w całości. Czy jest to prawidłowe?

Postanowienie regulaminowe, chociaż nie jest wadliwe, nie upoważnia pracodawcy do potrąceń z wynagrodzenia pracownika niespłaconej części pożyczki. Do tego potrzebna jest pisemna zgoda zainteresowanego. W przypadku pożyczki zgoda taka może być wyrażona np. w zawartej przez strony umowie. Ponadto potrącenia z wynagrodzenia podlegają ustawowym ograniczeniom.

Jeśli chodzi o wysokość potrąceń dobrowolnych, to ustawodawca nie określił górnej ich granicy wprost, tak jak to ma miejsce w przypadku np. należności egzekwowanych na poczet należności niealimentacyjnych. Granica ta jednak występuje, a kształtuje ją kwota wolna od potrąceń. W przypadku potrącania należności za zgodą pracownika wyrażoną na piśmie wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:

1) minimalnego wynagrodzenia za pracę przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych przy potrącaniu należności na rzecz pracodawcy,

2) 80% tej kwoty - przy potrącaniu innych należności niż określone w pkt 1.

 

Przykład

 

Pracownik, który skorzystał z zakładowego funduszu pożyczkowego wypowiedział umowę o pracę. Okres wypowiedzenia wynosi miesiąc. Pracownikowi temu pozostało do spłaty 1.000 zł pożyczki. Zgodnie z posiadanym przez pracodawcę pisemnym upoważnieniem pracownika, w takich okolicznościach może on potrącić całość pozostałego zadłużenia z bieżącego wynagrodzenia.

Pracownik jest wynagradzany według stałej stawki miesięcznej w wysokości 2.100 zł. Ma on prawo do podwyższonych kosztów uzyskania przychodów (139,06 zł), ponadto pracodawca obniża jego zaliczkę na podatek o kwotę zmniejszającą (46,33 zł).

Potrącenie całości zadłużenia nie będzie możliwe, bowiem dostępna kwota, nienaruszająca kwoty wolnej od potrąceń wynosi 575,04 zł, co wynika z wyliczenia:

  • wynagrodzenie po odliczeniach składkowo-podatkowych:
    2.100 zł - (287,91 zł składki na ubezpieczenia społeczne + 163,09 zł składka na ubezpieczenie zdrowotne + 114 zł zaliczka na podatek dochodowy) = 1.535 zł,


  • dostępna kwota, którą można potrącić:
    1.535 zł - 959,96 zł (kwota wolna) = 575,04 zł.

Pozostałą do spłaty część pożyczki w wysokości 424,96 zł (1.000 zł - 575,04 zł potrącenie bezpośrednio z wynagrodzenia), pracownik może np. wpłacić bezpośrednio do kasy przedsiębiorstwa lub dokonać przelewu na wskazany rachunek bankowy.


Ubezpieczenia i Prawo Pracy Nr 10 z dnia 2009-05-10

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Finanse / Giełda / Podatki
Bądź na bieżąco!
Odblokuj reklamy i zyskaj nieograniczony dostęp do wszystkich treści w naszym serwisie.
Dzięki wyświetlanym reklamom korzystasz z naszego serwisu całkowicie bezpłatnie, a my możemy spełniać Twoje oczekiwania rozwijając się i poprawiając jakość naszych usług.
Odblokuj biznes.interia.pl lub zobacz instrukcję »
Nie, dziękuję. Wchodzę na Interię »