Obowiązki pracodawcy przy przyjęciu do pracy

Zatrudnianie pracownika wymaga zachowania wielu, nieraz drobiazgowych, przepisów. Dotyczą one wszystkich etapów zatrudnienia, od podpisania umowy, aż do wydania świadectwa pracy. Znaczna część formalności przypada już na pierwszy etap związany z przyjęciem do pracy.

Zatrudnianie pracownika wymaga zachowania wielu, nieraz drobiazgowych, przepisów. Dotyczą one wszystkich etapów zatrudnienia, od podpisania umowy, aż do wydania świadectwa pracy. Znaczna część formalności przypada już na pierwszy etap związany z przyjęciem do pracy.

Dokumenty przed zawarciem umowy

Umowa o pracę nie jest pierwszym dokumentem związanym z podjęciem zatrudnienia. Zanim dojdzie do jej podpisania, pracodawca ma już na ogół skompletowany cały plik materiałów, dotyczących kandydata do pracy. Są wśród nich świadectwa pracy z poprzednich miejsc pracy, zaświadczenia potwierdzające kwalifikacje zawodowe, listy motywacyjne itp. Zawierają one szereg informacji o przyszłym pracowniku i stanowią jego dane osobowe. Trzeba jednak pamiętać, że zakres danych, których pracodawca może żądać od kandydata na pracownika i od zatrudnionego, jest ograniczony.

Reklama

Pracodawca ma prawo żądać od osoby ubiegającej się o zatrudnienie i pracownika tylko takich danych, które są wymienione w art. 221 K.p. (m.in. imię i nazwisko, imiona rodziców, wykształcenie i przebieg zatrudnienia, nr PESEL, imiona i nazwiska i datę urodzenia dzieci). Żądanie danych osobowych innych niż wskazane w tym przepisie jest dopuszczalne, jeśli obowiązek ich podania wynika z odrębnych regulacji. Natomiast na posiadanie i przetwarzanie danych objętych zakresem art. 221 K.p. pracodawca nie musi uzyskiwać zgody pracownika lub starającego się o pracę. Analogiczna zasada obowiązuje przy uzyskiwaniu danych zawartych w dokumentach gromadzonych zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika.

Umowa o pracę decyduje o warunkach

Niewątpliwie najważniejszym dokumentem związanym ze stosunkiem pracy jest umowa o pracę. To jej treść rozstrzyga o indywidualnych warunkach zatrudnienia. Powinna być sporządzona w formie pisemnej. Brak tej formy nie powoduje jednak nieważności umowy. W takim wypadku pracodawca powinien, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika, potwierdzić na piśmie ustalenia co do stron umowy, jej rodzaju oraz warunków (art. 29 § 2 K.p.). Stosunek pracy nawiązuje się w dniu wskazanym w umowie jako dzień rozpoczęcia pracy. Jeżeli nie jest określony, wówczas zatrudnienie rozpoczyna się w dacie podpisania umowy.

Informacja dodatkowa

Zawarcie umowy o pracę wiąże się z koniecznością sporządzenia dla pracownika informacji dodatkowej. Pracodawca ma na to 7 dni, licząc od zawarcia umowy o pracę. W treści informacji powinny znaleźć się wyłącznie dane wskazane w art. 29 § 3 K.p., w tym dotyczące obowiązującej pracownika dobowej i tygodniowej normy czasu pracy, wymiaru urlopu czy długości wypowiedzenia umowy o pracę. Zmiany dotyczące urlopu, norm czasu pracy, częstotliwości wypłaty wynagrodzenia i długości wypowiedzenia, a także układu zbiorowego pracy, wymagają aktualizacji informacji. Informacja dodatkowa w powyższym zakresie (z wyłączeniem układu zbiorowego) może mieć charakter opisowy bądź wskazywać odpowiednie przepisy prawa pracy, w tym zakładowe.

Wstępne badanie i szkolenie

Nowo zatrudniony pracownik nie może podjąć pracy, jeżeli nie przeszedł szkolenia wstępnego bhp i nie uzyskał orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku. Pracodawca nie może bowiem dopuścić pracownika do wykonywania pracy, jeżeli nie posiada on wspomnianego orzeczenia i nie nabył dostatecznej znajomości przepisów związanych z bhp (art. 229 § 4 i art. 2373 K.p.). Obowiązek badań wstępnych, któremu podlegają wszyscy nowo przyjęci do pracy, zostaje uchylony, jeżeli pracownik przyjmowany jest ponownie do pracy u danego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach. Konieczne jest jednak, aby zatrudnienie zostało nawiązane na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy z tym samym pracodawcą. Podobnie przeprowadzenie wstępnego szkolenia bhp (w formie instruktarzu ogólnego i stanowiskowego) nie jest wymagane w razie ponownego zatrudnienia tej samej osoby na dotychczasowym stanowisku, przy niezmienionych warunkach i zachowaniu bezpośredniości w kontynuacji zatrudnienia.

Akta osobowe i inne wykazy

Nawet zatrudnienie jednego pracownika powoduje obowiązek założenia i prowadzenia akt osobowych. Oprócz tych akt pracodawca ma obowiązek utworzyć dla każdego pracownika ewidencję czasu pracy. W zależności od potrzeby konieczne też jest posiadanie wymaganych przez prawo pracy innych wykazów, ewidencji czy rejestrów, np. ewidencji pracowników młodocianych (art. 193 K.p.). Każdego zatrudnionego pracownika należy też zapoznać z ryzykiem zawodowym związanym z wykonywaniem danej pracy (art. 226 K.p.).

Zapoznanie z prawem zakładowym

Przed dopuszczeniem do pracy pracodawca powinien uzyskać pisemne potwierdzenie pracownika o zapoznaniu się przez niego z treścią norm zakładowych (regulaminy, układ zbiorowy pracy) oraz przepisami dotyczącymi bhp i równego traktowania w zatrudnieniu. Zapoznanie powinno też objąć informację o zagrożeniach dla zdrowia i życia występujących w zakładzie pracy, tajemnicy służbowej i zawodowej, pracownikach wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy oraz postępowaniu w przypadku awarii i innych groźnych sytuacji.

Podstawa prawna: ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.).

autor: Agata Barczewska
Gazeta Podatkowa Nr 697 z dnia 2010-09-13

GOFIN podpowiada

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy
Finanse / Giełda / Podatki
Bądź na bieżąco!
Odblokuj reklamy i zyskaj nieograniczony dostęp do wszystkich treści w naszym serwisie.
Dzięki wyświetlanym reklamom korzystasz z naszego serwisu całkowicie bezpłatnie, a my możemy spełniać Twoje oczekiwania rozwijając się i poprawiając jakość naszych usług.
Odblokuj biznes.interia.pl lub zobacz instrukcję »
Nie, dziękuję. Wchodzę na Interię »