Samozatrudnienie w Niemczech może być opłacalne

Z szacunków Polsko-Niemieckiej Izby Przemysłowo-Handlowej wynika, że Polacy założyli w Niemczech około 100 tys. firm, z czego 90 proc. stanowią jednoosobowe działalności gospodarcze. Najwięcej mikroprzedsiębiorstw powstaje w branży remontowo-budowlanej, handlowej, gastronomicznej, kosmetycznej, fryzjerskiej, związanej z opieką nad osobami starszymi oraz w branży zdrowotnej. Ostatnio pojawiają się firmy informatyczne, elektroniczne i graficzne, świadczące usługi dziennikarskie, reklamowe oraz promocyjne.

Każda osoba, która chciałaby założyć własną działalność gospodarczą w Niemczech, na pewno będzie zadowolona z tego, że wszystkie formalności zostaną przeprowadzone szybko, bez zbędnej biurokracji oraz przez jednego urzędnika.

Podstawowym wnioskiem, który trzeba wypełnić, jest Gewerbe-Anmeldung. To właśnie w tym dokumencie wpisujemy dane naszej firmy, adres zameldowania, deklarujemy branże, w których będziemy działać, określamy wielkość przedsiębiorstwa oraz podajemy ilość zatrudnionych pracowników. Wypełniony dokument musimy zanieść do Gewerbeamtu, czyli do odpowiedniego dla regionu naszej działalności gospodarczej urzędu do spraw gospodarczych.

Koszt zarejestrowania działalności wynosi od 30 do 60 euro i zależy od ustaleń konkretnego landu. Poza tym podczas rejestracji firmy trzeba przygotować także dowód osobisty, Gewerbekarte, który otrzymuje się w urzędzie gospodarczym, oraz kopię umowy wynajmu lub użyczenia lokalu na cele związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Jeśli do pracy nie potrzebujemy wiele, możemy przedstawić tylko umowę wynajmu naszego mieszkania. przypadku rzemieślników podczas rejestrowania działalności będą konieczne także wszystkie dokumenty, świadectwa i certyfikaty, które dopuszczają taką osobę do prowadzenia własnej firmy.

Po zarejestrowaniu działalności przedsiębiorca otrzyma automatycznie numer identyfikacji podatkowej, który zostanie przesłany pocztą na adres firmy. Jeśli zależy nam na czasie, to sami możemy wybrać się do urzędu skarbowego i wystąpić o numer identyfikacji podatkowej, dzięki czemu skrócimy całą procedurę o kilka dni.

W urzędzie skarbowym przedsiębiorca będzie musiał obowiązkowo wypełnić formularz rejestracji działalności, w którym trzeba uzupełnić dane osobowe, informacje dotyczące działalności gospodarczej, m.in. datę rejestracji firmy, przewidywany zysk i obrót w pierwszych dwunastu miesiącach jej prowadzenia. Urząd skarbowy decyduje również o tym, czy firma będzie płatnikiem podatku obrotowego - firmy, których roczny obrót nie przekracza 17,5 tys. euro są w Niemczech zwolnione z naliczania tego podatku.

Wystawianie rachunków za wykonane usługi jest możliwe dopiero po otrzymaniu numeru identyfikacji podatkowej. Automatycznie odbywa się także zgłoszenie przedsiębiorstwa do Urzędu Statystycznego.

Dodatkowym obowiązkiem będzie założenie konta bankowego oraz prowadzenie rachunkowości - tę czynność najczęściej zleca się doradcy podatkowemu, czyli Steuerberaterowi.

Wszyscy rzemieślnicy, którzy chcą pracować na własny rachunek, muszą koniecznie posiadać potwierdzenia o dopuszczeniu do prowadzenia danej działalności gospodarczej, które wydawane są przez izby rzemieślnicze - Handwerksammer. To, czy dane potwierdzenie jest konieczne, reguluje rozporządzenie Handwersammerordnung. Jeśli rzemieślnik otrzymał niezbędne pozwolenia na wykonywanie działalności w Polsce, niezbędne będą tłumaczenia przysięgłe wszystkich dyplomów, świadectw oraz certyfikatów.

Uprawienia wykonywania działalności gospodarczej dotyczą większości zawodów rzemieślniczych, które są wymienione w dodatku A do niemieckiej ustawy o rzemiośle i wymagają posiadania niemieckiego tytułu mistrzowskiego, tzw. Meisterbrief. Znajdują się tam takie zawody, jak: blacharz, ślusarz, zegarmistrz, operator obrabiarek skrawających, mechanik precyzyjny, elektryk, mechanik i elektromechanik pojazdów samochodowych, blacharz samochodowy, monter elektroniki, stolarz, tapicer, wulkanizator, drukarz, kaletnik, brukarz, optyk czy technolog robót wykończeniowych w budownictwie. Bez odpowiedniego poświadczenia z niemieckiej izby rzemieślniczej nie ma możliwości prowadzenia własnej działalności w tych zawodach. Aby je wykonywać, konieczne jest zdobycie niemieckiego świadectwa mistrzowskiego Handwerksordnung lub postaranie się o specjalne zezwolenie Ausnahmebewiligung.

Konieczne będzie także uzyskanie wpisu do wykazu rzemieślniczego Handwerksrolle prowadzonego przez lokalną izbę rzemieślniczą. Pozostałe zawody wymienione w dodatku B są objęte mniej wymagającymi regulacjami, ale również trzeba je zgłosić w lokalnej izbie rzemieślniczej.

W przypadku osób wykonujących wolne zawody konieczne jest uznanie ich kwalifikacji zawodowych. Lekarze muszą mieć aprobatę i zgodę na wykonywanie praktyki. Właściwym organem jest odpowiednia Izba Lekarska Arztekammer i Zahnarztekammer w przypadku lekarzy stomatologów.

Dokumenty potrzebne do założenia działalności:
- wypełniony wniosek o założeniu działalności Gewerbeanmeldung;
- poświadczenie zameldowania;
- dowód osobisty / paszport;
- umowy kupna, najmu, dzierżawy bądź użyczenia lokalu wykorzystywanego na prowadzenie firmy;
- koncesje lub informacje o wymaganym wykształceniu (np. w przypadku zawodów rzemieślniczych);
- w przypadku rzemieślników - zaświadczenie o rejestracji działalności w izbie rzemieślniczej.

Hanna Spinalska