Zmiany w ekwiwalencie pieniężnym za niewykorzystany urlop wypoczynkowy policjantów
W razie zwolnienia ze służby policjant otrzymuje m.in. ekwiwalent pieniężny za niewykorzystane urlopy wypoczynkowe lub dodatkowe oraz za niewykorzystany czas wolny w zamian za służbę pełnioną ponad normy udzielany na podstawie art. 33 ust. 3 ustawy o Policji (tj. czas wolny w zamian za służbę pełnioną ponad normy). Do niedawna ekwiwalent był limitowany. Ustawa o Policji ograniczała bowiem pieniężną rekompensatę za niewykorzystany urlop do trzech ostatnich lat kalendarzowych. W praktyce więc ci policjanci, którzy nie wykorzystali urlopów za np. 4 i więcej lat kalendarzowych przed zwolnieniem ze służby, nie otrzymywali pełnej rekompensaty pieniężnej i tracili część urlopu.
Obowiązujące dotychczas ograniczenia były niejednokrotnie krytykowane, jako niezgodne z Konstytucją. O niekonstytucyjności takiego rozwiązania przesądził wreszcie Trybunał Konstytucyjny. Na wniosek Zarządu Głównego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Policjantów Trybunał zbadał zgodność niektórych przepisów ustawy o Policji z Konstytucją i w wyroku z 23.2.2010 r., sygn. K 1/08 (publ. OTK Seria A 2010 Nr 2, poz. 14) orzekł m.in. niezgodność 3-letniego ograniczenia z art. 66 ust. 2 Konstytucji RP. Zdaniem TK policjanci, którzy mieli niewykorzystane urlopy wypoczynkowe lub dodatkowe oraz niewykorzystany czas wolny od służby, mają prawo do żądania na podstawie art. 66 ust. 2 Konstytucji dni wolnych od pracy (służby) i corocznych płatnych urlopów zgodnie z zasadą zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa, wynikającą z art. 2 Konstytucji. Możliwość uzyskania ekwiwalentu pieniężnego jedynie za ostatnie 3 lata kalendarzowe (art. 114 ust. 1 pkt 2 in fine ustawy o Policji) budzi wątpliwości także z punktu widzenia zasady sprawiedliwości społecznej.
Powyższe orzeczenie wymusiło zmianę przepisów ustawy o Policji. Zmiana została wprowadzona 5 grudnia 2013 r. ustawą z 27.9.2013 r. o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r., poz. 1351). Nowelizacja zniosła dotychczasowe ograniczenie rekompensat pieniężnych i od tego momentu odchodzący ze służby policjanci mają prawo do ekwiwalentu pieniężnego za cały przysługujący im urlop wypoczynkowy, dodatkowy oraz za czas wolny od służby udzielany na podstawie art. 33 ust. 3 ustawy o Policji. Regulacja ta dotyczy również policjantów zwolnionych ze służby w razie:
- wymierzenia kary dyscyplinarnej wydalenia ze służby,
- wymierzenia przez sąd prawomocnym orzeczeniem środka karnego w postaci zakazu wykonywania zawodu policjanta,
- popełnienia czynu o znamionach przestępstwa albo przestępstwa skarbowego, jeżeli popełnienie czynu jest oczywiste i uniemożliwia jego pozostanie w służbie,
- skazania prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, umyślne, ścigane z oskarżenia publicznego,
- skazania prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe inne niż określone w punkcie poprzednim.
Podstawa prawna:
- art. 114 ust. 1 pkt. 2, art. 114 ust. 3, art. 114 ust. 4 ustawy o Policji
Katarzyna Wrońska-Zblewska
