Zły sen pracownika - przerwany urlop

Mimo że przepisy kodeksu pracy gwarantują prawo do corocznego, płatnego i nieprzerwanego urlopu, pracownik nawet podczas wakacji w pewien sposób pozostaje do dyspozycji pracodawcy. Ma on bowiem prawo odwołania pracownika z urlopu, który ma wówczas obowiązek pojawić się na stanowisku pracy bez względu na miejsce wypoczynku.

Zasada nieprzerwanego urlopu może również zostać zniweczona przez wystąpienie określonych przepisami prawa okoliczności, powodujących przerwanie już rozpoczętego wypoczynku.

Aby odwołanie pracownika z urlopu było przeprowadzone zgodnie z prawem, w zakładzie muszą zajść okoliczności niedające się przewidzieć w momencie rozpoczynania przez pracownika urlopu (art. 167 § 1 k.p.). Dokonanie oceny w zakresie konieczności obecności pracownika w zakładzie należy do pracodawcy, który nie musi uzasadniać przyczyn swojej decyzji. Odwołanie z urlopu ma charakter polecenia i jako takie musi być wykonane przez pracownika, który ma obowiązek przerwać urlop i stawić się w zakładzie. Pracownik nie ma możliwości kwestionowania zasadności wezwania pracodawcy i musi zastosować się do polecenia nawet, jeśli posiada uzasadnione podejrzenie, że przerwanie urlopu nie jest konieczne.

Zaplanuj z nami swoje wakacje!

Samoloty, hotele, mapy, autokary, noclegi - wybierasz się na wakacje? Sprawdź ceny!

Ewentualna odmowa może zostać uznana przez pracodawcę za niestawienie się w pracy bez usprawiedliwienia, co może skutkować:

  • nałożeniem na pracownika kary porządkowej, lub
  • uznaniem jego postępowania za naruszające obowiązek dbałości o dobro i mienie pracodawcy, co jest kwalifikowane jako naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych (art. 100 § 2 pkt 4). Konsekwencją może być rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika (art. 52 § 1 pkt 1 k.p).

Decydujący się na rozwiązanie umowy w trybie art. 52 pracodawca powinien pamiętać, że zwolnienie pracownika może skutkować wystąpieniem przez niego do sądu o odszkodowanie lub przywrócenie do pracy. Pracodawca będzie miał wówczas obowiązek wykazania, że odwołanie pracownika z urlopu było uzasadnione, a okoliczności będące przyczyną odwołania nie dały się przewidzieć przed rozpoczęciem przez zatrudnionego wypoczynku.

Odwołanie z urlopu powoduje oczywiście konieczność udzielenia urlopu w innym terminie. Zgodnie z § 5 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop, nowy termin urlopu ustalany jest na drodze porozumienia między pracodawcą i pracownikiem.

Czy pracownik ma obowiązek być przy telefonie?

Chociaż przepisy prawa pracy stwarzają możliwość odwołania z urlopu, w praktyce może to być utrudnione - pracodawca nie ma bowiem prawa żądać od pracownika wybierającego się na wczasy ujawnienia danych umożliwiających wezwanie go do pracy. Nie może np. nakazać podania informacji co do miejsca wakacyjnego wypoczynku, żądać pozostawienia adresu noclegów i, co wydaje się najistotniejsze, nie może wymagać pozostawienia numeru telefonu, pod którym będzie dostępny. Tego rodzaju żądanie byłoby sprzeczne z przepisami, które zabraniają zawierania z pracownikiem umów oraz innych aktów, o postanowieniach mniej korzystnych dla pracownika niż przepisy prawa pracy (art. 18 K.p.). Umowa zawierająca tego rodzaju postanowienia byłaby nieważna.

Dodatkowo pozyskiwanie tego typu danych stoi w sprzeczności z ustawą o ochronie danych osobowych. Jak wyjaśnia na łamach "Gazety Prawnej" (nr 122 z dn. 25.06.2009 r.) Główny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, zgodnie z zasadą adekwatności zawartą w powołanej ustawie (art. 26 ust. 1 pkt 3), żądanie od wszystkich wybierających się na urlop pracowników danych umożliwiających wezwanie ich do pracy jest nieuzasadnione, ponieważ konieczność odwołania z urlopu dotyczy tylko części pracowników. Żądanie przedstawienia tego rodzaju informacji wydaje się uzasadnione jedynie w przypadku osób pełniących funkcje kierownicze lub zatrudnionych na stanowiskach mających znaczenie strategiczne ze względu na zakres obowiązków. W stosunku do tych pracowników pracodawca może rozwiązać problem umieszczając zapis o pozostawianiu "wakacyjnych namiarów" w regulaminie pracy.

Kto ponosi koszty?

Pracodawca, któremu uda się skutecznie odwołać pracownika z urlopu, musi mieć świadomość konsekwencji takiego czynu, czyli konieczności pokrycia kosztów poniesionych przez podwładnego w związku z powrotem. Przepisy kodeksowe określają, że pracodawca obowiązany jest pokryć koszty poniesione przez pracownika, które pozostają w bezpośrednim związku z odwołaniem go z urlopu (art. 167 § 2 K.p.).

Przez koszty pozostające w bezpośrednim związku z odwołaniem pracownika z urlopu należy rozumieć w szczególności:
  • koszty podróży powrotnej z miejsca wypoczynku do miejsca pracy;
  • niepodlegającą zwrotowi zapłatę za niewykorzystany w związku z odwołaniem z urlopu pobyt w hotelu, ośrodku wczasowym czy na kwaterze prywatnej;
  • ewentualne koszty związane z niewykorzystaniem urlopu przez rodzinę pracownika, jeżeli w związku z odwołaniem również i ona była zmuszona do przerwania wypoczynku.

Koszty związane z odwołaniem muszą być udokumentowane przez pracownika odpowiednimi rachunkami i zaświadczeniami. Jeśli pracownik nie dysponuje odpowiednimi dokumentami, pracodawca rekompensuje mu wydatki zgodnie z obowiązującymi w firmie (zawartymi w regulaminie wynagradzania czy układzie zbiorowym pracy) przepisami o zwrocie kosztów podróży służbowych.

W przypadku zakładu pracy, który nie ma obowiązku wydawania powyższych regulacji, koszty powrotu z urlopu zwracane są zgodnie z przepisami rozporządzeń MPiPS: w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na terenie kraju oraz w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju. Pracownik, którego pracodawca nie wywiązał się z obowiązku zwrotu kosztów, może wystąpić z roszczeniem do sądu pracy.

Przepisy nie zakazują odwołania pracownika z urlopu więcej niż jeden raz. Pracownik odwołany z urlopu, który stawił się na stanowisku pracy i po okresie, kiedy jego obecność była konieczna, powrócił na wypoczynek, może być ponownie wezwany do firmy, jeśli znowu wystąpią okoliczności uzasadniające kolejne wezwanie. Pracodawca jest natomiast obowiązany za każdym razem zwracać mu koszty bezpośrednio związane z jego odwołaniem.

Kiedy jeszcze urlop wypoczynkowy może zostać przerwany?

  • pracownik jest czasowo niezdolny do pracy na skutek choroby;
  • znajduje się w odosobnieniu w związku z chorobą zakaźną;
  • zostaje wezwany do odbycia ćwiczeń wojskowych lub przeszkolenia wojskowego, trwającego do trzech miesięcy;
  • rozpocznie urlop macierzyński.

Zaistnienie powyższych okoliczności powoduje, że pracodawca jest obowiązany udzielić pracownikowi urlopu w późniejszym terminie. Wszystkie inne wypadki losowe mające miejsce podczas wypoczynku nie skutkują koniecznością przerwania urlopu. Mowa tu o zdarzeniach takich jak np. choroba dziecka pracownika, konieczność sprawowania osobistej opieki nad chorym członkiem rodziny czy też sytuacje uprawniające pracownika do skorzystania z tzw. urlopu okolicznościowego. Oznacza to, że jeśli pracownik już przebywa na urlopie wypoczynkowym, to nie może skorzystać ze zwolnienia z tytułu np. ślubu dziecka czy pogrzebu współmałżonka, ponieważ zwolnienie takie może być udzielone w momencie czynnego wykonywania pracy.

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dn. 26.06.1974 r. - Kodeks pracy - tekst jedn. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.

2. Rozporządzenie z dn. 8.01.1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop - Dz.U. Nr 2, poz. 14 z późn. zm.

3. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dn. 19.12.2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na terenie kraju - Dz.U. Nr 236, poz. 1990 z późn. zm.

4. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dn. 19.12.2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju - Dz.U. Nr 236, poz. 1991 z późn. zm.

5. Ustawa z dn. 29.08.2009 r. o ochronie danych osobowych - tekst jedn. Dz.U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 z późn. zm.

Czytaj również:

Za urlop będą płacić mniej?

Prawo do pierwszego urlopu

Rumunia: Przymusowe bezpłatne urlopy dla ratowania budżetu

Urlop po chińsku

Ergo
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy
Finanse / Giełda / Podatki
Bądź na bieżąco!
Odblokuj reklamy i zyskaj nieograniczony dostęp do wszystkich treści w naszym serwisie.
Dzięki wyświetlanym reklamom korzystasz z naszego serwisu całkowicie bezpłatnie, a my możemy spełniać Twoje oczekiwania rozwijając się i poprawiając jakość naszych usług.
Odblokuj biznes.interia.pl lub zobacz instrukcję »
Nie, dziękuję. Wchodzę na Interię »