Zaskakująca zmiana w rozliczaniu składek!
Pracodawcy, którzy rozliczają składki ubezpieczeniowe za osoby przebywające na urlopie wychowawczym, muszą od 1 stycznia 2012 r. ustalać podstawę ich wymiaru według nowych zasad. Niektórzy pracodawcy będą musieli skorygować rozliczenia, które przekazali za styczeń i luty br., jeśli przygotowali je ściśle według początkowych wyjaśnień ZUS.
Do niedawna informował on bowiem, że przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla osób przebywających na urlopie wychowawczym należy stosować takie same zasady jak przy ustalaniu wysokości świadczenia chorobowego. Z ostatnich wyjaśnień zamieszczonych na stronie internetowej tej instytucji wynika, że należy stosować tylko niektóre z nich.
Składki z limitem
Od 1 stycznia 2012 r. podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla osób przebywających na urlopie wychowawczym stanowi kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wypłaconego za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających ten urlop. Nie może ona jednak być wyższa niż 60 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Limit w nowej wysokości obowiązuje od trzeciego miesiąca następnego kwartału.
Liczyć "prawie" jak zasiłek
Początkowo ZUS informował, że przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla osób przebywających na urlopie wychowawczym należy stosować analogiczne zasady jak przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, z wyłączeniem pomniejszania podstawy wymiaru o kwoty składek w części finansowanej przez pracownika. Jednak z ostatnich wyjaśnień, które zamieścił 27 marca 2012 r. na stronie internetowej, wynika, że nie wszystkie z tych zasad należy stosować.
Obecnie ZUS informuje, że przy ustalaniu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia należy uwzględniać wynagrodzenie za okres 12 miesięcy wypłacone przed urlopem, o ile stanowiło podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe. Z podstawy tej nie należy więc wyłączać tych składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo w okresie pobierania świadczeń chorobowych oraz składników przysługujących tylko do określonego terminu. Początkowo zdania na ten temat były podzielone. Dlatego nasze Wydawnictwo wystąpiło w tej kwestii z pytaniem do ZUS już 24 stycznia 2012 r. Z otrzymanej 23 marca 2012 r. odpowiedzi wynika, że ustalając przeciętne wynagrodzenie z 12 miesięcy kalendarzowych należy uwzględniać wszystkie składniki przychodu uzyskane przez pracownika ze stosunku pracy, które nie zostały wyłączone z podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe na podstawie art. 18 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.) lub § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 1998 r. nr 161, poz. 1106 ze zm.) - przykład.
Zmiana etatu bez znaczenia
Naliczając wysokość świadczenia chorobowego bierze się pod uwagę zmianę wymiaru czasu pracy. Jeżeli nastąpiła ona w miesiącu, w którym powstała niezdolność do pracy albo w miesiącach poprzedzających, to w tym przypadku podstawę wymiaru zasiłku stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy. Zasady tej nie stosuje się jednak przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla osoby przebywającej na urlopie wychowawczym. Według ZUS nie należy bowiem przeliczać podstawy wymiaru składek po zmianie wymiaru etatu.
Uwzględnić przychód ze zlecenia
Ustalając podstawę wymiaru składek emerytalno-rentowych pracownikowi na wychowawczym, należy uwzględnić przychody uzyskane przez niego z umowy zlecenia (lub o dzieło) zawartej z pracodawcą lub wykonywanej na rzecz własnego pracodawcy. Nie ma tu znaczenia czy umowa taka uległa rozwiązaniu przed urlopem wychowawczym, czy trwa nadal. Z kolei przy ustalaniu wysokości świadczenia chorobowego przychód ze zlecenia jest uwzględniany w podstawie wymiaru zasiłku jedynie do czasu trwania umowy zlecenia. Po jej zakończeniu przychód z tego tytułu wyłącza się z ustalonej wcześniej podstawy wymiaru zasiłku.
|
Wyjaśnienie ZUS dotyczące ustalania podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych dla pracownika na urlopie wychowawczym "(…) jeżeli np. od nagród uznaniowych bądź dodatków służbowych, stażowych lub funkcyjnych zostały odprowadzone składki na ubezpieczenia społeczne pracownika, należy je uwzględnić przy ustalaniu podstawy wymiaru składek (na ubezpieczenia emerytalne i rentowe - przyp. red.) z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym. Ponadto, w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób przebywających na urlopie wychowawczym przez cały okres tego urlopu uwzględnia się składniki wynagrodzenia przysługujące w myśl umowy o pracę lub innego aktu nawiązującego stosunek pracy do określonego terminu. Zatem, nie należy przeliczać tej podstawy, gdy w trakcie urlopu wychowawczego wygaśnie prawo do określonego składnika wynagrodzenia (…)." |
|
Przykład Pracownica przebywa na urlopie wychowawczym od 1 września 2011 r. Podlega z tego tytułu ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Podstawę wymiaru składek na te ubezpieczenia od 1 stycznia 2012 r. stanowi dla niej przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres od września 2010 r. do sierpnia 2011 r. W okresie tym pracownica otrzymywała, oprócz wynagrodzenia zasadniczego, również dodatek funkcyjny. W grudniu 2010 r. otrzymała też nagrodę uznaniową. Ustalając podstawę wymiaru składek emerytalno-rentowych naliczanych w czasie urlopu wychowawczego, pracodawca powinien w niej uwzględnić również nagrodę oraz dodatek funkcyjny. |
autor: Dorota Wyderska
Gazeta Podatkowa nr 30 (862) z dnia 2012-04-12