Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych i świadczenie urlopowe w 2010 r.

1. Wysokość odpisów na ZFŚS

Pracodawca oblicza wartość odpisu podstawowego na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (dalej Fundusz) na podstawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego, o ile przeciętne wynagrodzenie z drugiego półrocza stanowiło kwotę wyższą. Tak wynika z art. 5 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r. nr 70, poz. 335 z późn. zm.), dalej ustawy.

Obwieszczeniem z dnia 19 lutego 2010 r. Prezes GUS ogłosił, że przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej, pomniejszone o potrącone od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz chorobowe, w 2009 r. wyniosło 2.716,71 zł, a w drugim półroczu 2009 r. wyniosło 2.794,25 zł.
 

Ważne: W związku z tym, że przeciętne wynagrodzenie z II półrocza 2009 r. jest wyższe od wynagrodzenia całorocznego, podstawę do wyliczenia odpisu podstawowego na jednego pracownika w 2010 r. stanowi wynagrodzenie z drugiego półrocza 2009 r.

Fundusz tworzy się z corocznego odpisu podstawowego, naliczonego w stosunku do przeciętnej liczby zatrudnionych. Wysokość odpisu podstawowego wynosi na jednego zatrudnionego 37,5% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, o którym mowa wyżej (art. 5 ust. 2 ustawy). Przy czym na jednego pracownika wykonującego prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze - w rozumieniu przepisów o emeryturach pomostowych, dalej prace szczególne wynosi 50% tego wynagrodzenia (art. 5 ust. 3 ustawy). Natomiast na jednego pracownika młodocianego wynosi w pierwszym roku nauki 5%, w drugim roku nauki 6%, a w trzecim roku nauki 7% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego (art. 5 ust. 2a ustawy).

Wysokość odpisu podstawowego może być zwiększona o 6,25% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, na każdą zatrudnioną osobę, w stosunku do której orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności (art. 5 ust. 4 ustawy). Ponadto pracodawca sprawujący opiekę socjalną nad emerytami i rencistami, w tym także ze zlikwidowanych zakładów pracy, może zwiększyć Fundusz o 6,25% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego na każdego emeryta i rencistę uprawnionego do tej opieki (art. 5 ust. 5 ustawy).

Wysokość odpisu podstawowego w 2010 r. wynosi:
 

   1) odpis obligatoryjny:

     - na jednego zatrudnionego w tzw. normalnych warunkach pracy:
       2.794,25 zł x 37,5%

1.047,84 zł,

     - na jednego wykonującego prace szczególne:
       2.794,25 zł x 50%

 1.397,13 zł,

     - na jednego pracownika młodocianego:

        • w I roku nauki: 2.794,25 zł x 5% 

139,71 zł,

        • w II roku nauki: 2.794,25 zł x 6% 

167,66 zł,

        • w III roku nauki: 2.794,25 zł x 7% 

195,60 zł;

   2) zwiększenia fakultatywne:

     - na każdego zatrudnionego z orzeczonym znacznym lub
       umiarkowanym stopniem niepełnosprawności: 2.794,25 zł x 6,25% 

174,64 zł,

     - na każdego emeryta i rencistę: 2.794,25 zł x 6,25% 

174,64 zł.

Pracodawca spoza sfery budżetowej może w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy określić niższą wysokość odpisu podstawowego. Jak bowiem wynika z art. 4 ust. 1 ustawy, pracodawca może wprowadzić w aktach prawa wewnątrzzakładowego w uzgodnieniu z zakładową organizacją związkową postanowienia dopuszczające m.in. dowolne kształtowanie wysokości odpisu na Fundusz. Pracodawca nieobjęty układem zbiorowym pracy, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa, kwestie wysokości odpisu na Fundusz uzgadnia z przedstawicielem pracowników wybranym przez pracowników do reprezentowania ich interesów (art. 4 ust. 3 ustawy).

Zwracamy uwagę! Powołanych wyżej regulacji nie stosuje się do:

  • szkół wyższych działających na podstawie przepisów o szkolnictwie wyższym,

  • szkół i placówek objętych systemem oświaty w stosunku do nauczycieli podlegających przepisom Karty Nauczyciela.


  • 2. Przekazanie środków na rachunek ZFŚS

    Jak już wskazaliśmy wyżej, na Fundusz składają się tzw. odpis podstawowy, który ma charakter obligatoryjny oraz zwiększenia o charakterze fakultatywnym. Odpis podstawowy oblicza się mnożąc obowiązującą stawkę przez planowaną przeciętną liczbę osób zatrudnionych w przeliczeniu na pełne etaty, a w przypadku młodocianych - mnożąc obowiązującą stawkę przez ich liczbę. Natomiast zwiększenia oblicza się mnożąc stawkę przez liczbę osób, na które dokonuje się zwiększenia.

    Sposób ustalania liczby zatrudnionych określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 marca 2009 r. (Dz. U. nr 43, poz. 349), dalej rozporządzenie. W myśl § 1 rozporządzenia, podstawę naliczania odpisu podstawowego stanowi przeciętna planowana w danym roku kalendarzowym liczba zatrudnionych u pracodawcy, skorygowana w końcu roku do faktycznej przeciętnej liczby zatrudnionych, obejmująca pracowników zatrudnionych w pełnym i niepełnym wymiarze czasu pracy, po przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy. W przeciętnym zatrudnieniu dla celów naliczania odpisu na Fundusz uwzględnia się pracowników w rozumieniu art. 2 K.p., czyli wszystkie osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Powołany przepis nie wprowadza szczególnych rozwiązań polegających np. na wyłączeniu z liczby zatrudnionych pracowników przebywających na urlopach, w tym bezpłatnych.
     

    Ważne: Przy obliczaniu przeciętnej liczby zatrudnionych w danym roku kalendarzowym (obrachunkowym) dodaje się przeciętne liczby zatrudnionych w poszczególnych miesiącach i otrzymaną sumę dzieli się przez 12.

    Taki sposób stosuje się także wówczas, gdy pracodawca działa w okresie krótszym niż rok kalendarzowy albo nalicza odpis na Fundusz na niepełny rok kalendarzowy. Należy mieć na uwadze, że podstawę naliczenia odpisu w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych i innych spółdzielniach zajmujących się produkcją rolną ustala się odmiennie. Stanowi ją liczba członków spółdzielni według stanu na dzień naliczenia Funduszu, skorygowana zgodnie ze stanem w dniu 31 grudnia danego roku do faktycznej liczby członków zarejestrowanych w spółdzielni.

    Kwoty odpisów i zwiększeń przekazuje się na rachunek Funduszu do dnia 30 września danego roku, z tym że w terminie do dnia 31 maja tego roku przekazuje się kwotę stanowiącą co najmniej 75% równowartości odpisów podstawowych (art. 6 ust. 2 ustawy). Przekazanie środków następuje zatem w dwóch transzach, nie ma przy tym przeszkód dla przekazania całości już w pierwszym terminie. Ponieważ obliczenia wymaganych kwot dokonuje się na podstawie stanu zatrudnienia planowanego, w końcu roku powinno nastąpić porównanie tego stanu z rzeczywistym przeciętnym stanem zatrudnienia. W przypadku wystąpienia różnic, należy dokonać stosownej korekty na rachunku Funduszu.


    3. Wysokość świadczenia urlopowego

    Pracodawca spoza tzw. „sfery budżetowej”, który zatrudnia według stanu na dzień 1 stycznia danego roku mniej niż 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, może tworzyć Fundusz albo może wypłacać raz w roku świadczenie urlopowe.
     

    Ważne: Świadczenie urlopowe przysługuje każdemu pracownikowi korzystającemu w danym roku kalendarzowym z urlopu wypoczynkowego w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych.

    Wysokość świadczenia urlopowego nie może przekroczyć wysokości odpisu podstawowego, odpowiedniego do rodzaju zatrudnienia pracownika. Ponadto ustala się ją - dla pracowników zatrudnionych w normalnych warunkach oraz wykonujących prace szczególne - proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy danego pracownika. Zasada proporcjonalności do wymiaru czasu pracy nie dotyczy świadczenia urlopowego wypłacanego pracownikom młodocianym.

    Zwracamy uwagę! Pracodawca może ustalić wysokość świadczenia urlopowego na poziomie niższym niż odpis podstawowy - właściwy dla danego rodzaju zatrudnienia. Artykuł 3 ust. 4 ustawy określa graniczną wysokość świadczenia urlopowego dla poszczególnych grup pracowników, ustalaną w odniesieniu do wysokości odpisu podstawowego dla tych grup.

    Zakładając, że wysokość świadczenia urlopowego odpowiada wysokości odpisu podstawowego na Fundusz, pracodawca w 2010 r. wypłaca świadczenie urlopowe w wysokości:
     

    Wymiar czasu pracy
    Pracownik
    zatrudniony w normalnych warunkach
    wykonujący prace szczególne
    1/1
    1.047,84 zł
    1.397,13 zł
    3/4
    785,88 zł
    1.047,85 zł
    1/2
    523,92 zł
    698,57 zł
    1/4
    261,96 zł
    349,28 zł

    Kwota świadczenia urlopowego dla pracownika młodocianego odpowiada wysokości odpisu podstawowego naliczonego w zależności od roku nauki i wynosi:

    • w pierwszym roku nauki - 139,71 zł,

    • w drugim roku nauki - 167,66 zł,

    • w trzecim roku nauki - 195,60 zł.

    Niniejszy artykuł udostępniliśmy Państwu już 22 lutego 2010 r. na naszej stronie internetowej www.gofin.pl, w wersji on-line UiPP, w zakładce: Redakcja wyjaśnia.


    Ubezpieczenia i Prawo Pracy Nr 5 z dnia 2010-03-01

    Reklama

    GOFIN podpowiada

    Reklama
    Reklama
    Reklama
    Reklama
    Strona główna INTERIA.PL
    Polecamy
    Finanse / Giełda / Podatki
    Bądź na bieżąco!
    Odblokuj reklamy i zyskaj nieograniczony dostęp do wszystkich treści w naszym serwisie.
    Dzięki wyświetlanym reklamom korzystasz z naszego serwisu całkowicie bezpłatnie, a my możemy spełniać Twoje oczekiwania rozwijając się i poprawiając jakość naszych usług.
    Odblokuj biznes.interia.pl lub zobacz instrukcję »
    Nie, dziękuję. Wchodzę na Interię »