Wypowiedzenie umowy krok po kroku

Wypowiedzenie umowy o pracę jest czynnością jednostronną, jednak cofnięcie oświadczenia woli o wypowiedzeniu jest skuteczne tylko wtedy, gdy zgodzi się na to adresat wypowiedzenia. Wyjątkiem od powyższej zasady jest sytuacja, gdy odwołanie wypowiedzenia doszło do drugiej strony wcześniej lub równocześnie z oświadczeniem o wypowiedzeniu. Powyższe wynika z art. 60 i 61 Kodeksu cywilnego. Mam zastosowanie w tej kwestii na podstawie art. 300 Kodeksu pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.). Przepis ten stanowi, iż w sprawach nieunormowanych przepisami prawa pracy stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego.

Wypowiedzenie najlepiej na piśmie

Oświadczenie woli każdej ze stron w przedmiocie wypowiedzenia umowy o pracę powinno nastąpić z zachowaniem formy pisemnej. Forma ta nie jest jednak zastrzeżona pod rygorem nieważności. Wypowiedzenie umowy może nastąpić także w formie ustnej czy z użyciem faksu. Mimo jednak, że zastosowanie takich form wypowiedzenia umowy doprowadzi do jej rozwiązania, to należy je uznać za wadliwe. Taki sposób rozwiązania umowy może mieć negatywne dla pracodawcy konsekwencje w razie odwołania się pracownika od wypowiedzenia.

Umowę bezterminową trudniej wypowiedzieć

Umowa o pracę na czas nieokreślony korzysta z najdalej idącej ochrony w zakresie jej wypowiadania takiej umowy. Jak wynika z regulacji art. 30 § 4 K.p. w każdym przypadku, gdy wypowiedzenia takiej umowy dokonuje pracodawca, konieczne jest wskazanie przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie. Przyczyna wypowiedzenia powinna być prawdziwa i dostatecznie skonkretyzowana. Podkreślmy, że nawet, gdy pracodawca wypowie umowę o pracę nie przestrzegając obowiązujących w tym zakresie przepisów, to takie wadliwe lub nieuzasadnione wypowiedzenie nie jest nieważne z mocy prawa (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 1997 r., sygn. akt I PKN 170/97).

Długość okresu wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony zależy od stażu zakładowego (liczonego łącznie ze wszystkich okresów zatrudnienia u danego pracodawcy) i wynosi:

* 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,

* 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,

* 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.

Złożenie przez pracodawcę oświadczenia woli o wypowiedzeniu umowy zawartej na czas nieokreślony powinno być poprzedzone obligatoryjną konsultacją związkową. Obowiązek konsultacji wynika z art. 38 K.p., zgodnie z którym o zamiarze wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony pracodawca zawiadamia na piśmie reprezentującą pracownika zakładową organizację związkową, podając przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy. Organizacja związkowa może w ciągu 5 dni od otrzymania zawiadomienia zgłosić pracodawcy na piśmie umotywowane zastrzeżenia. Po rozpatrzeniu stanowiska organizacji związkowej (które nie jest wiążące dla pracodawcy), a także w razie niezajęcia przez nią stanowiska w ustalonym terminie, pracodawca podejmuje decyzję w sprawie wypowiedzenia.

Nie każdemu można wypowiedzieć

Niektórzy pracownicy ze względu na ich szczególną sytuację osobistą lub rodzinną albo pełnione funkcje społeczne korzystają ze szczególnej ochrony zatrudnienia. Polega ona na zakazie rozwiązania umowy o pracę w określonych sytuacjach albo na obowiązku uzyskania zgody na zwolnienie od organizacji, której pracownik jest członkiem. Przy czym rozwiązanie umowy o pracę z osobami chronionymi jest zawsze dopuszczalne w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. Żaden pracownik nie korzysta bowiem wtedy z ochrony.

Umowy terminowe z krótszym wypowiedzeniem

Wśród umów terminowych wyróżniamy umowy zawierane na czas określony, umowy na okres próbny i na czas wykonania określonej pracy. Jedna z nich - umowa na czas wykonania określonej pracy - co do zasady jest niewypowiadalna i to nawet wówczas, gdy strony zawierając umowę umieściły w jej treści klauzulę o możliwości wypowiedzenia. Natomiast pozostałe umowy można rozwiązać za wypowiedzeniem.

Okres wypowiedzenia umowy o pracę na okres próbny zależy od czasu jej trwania i wynosi:

* 3 dni robocze - jeśli okres próbny nie przekracza 2 tygodni,

* 1 tydzień - gdy okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie,

* 2 tygodnie - gdy okres próbny wynosi 3 miesiące.

Wypowiedzenie umowy zawartej na czas określony jest dopuszczalne tylko wtedy, jeżeli przy zawieraniu umowy o pracę na czas określony, dłuższy niż 6 miesięcy, strony przewidziały możliwość jej wcześniejszego rozwiązania za dwutygodniowym wypowiedzeniem. Okres takiego wypowiedzenia zawsze kończy się w sobotę.

Szczególnym rodzajem umowy na czas określony jest umowa o pracę na tzw. zastępstwo. Pracownik i pracodawca mogą rozwiązać taką umowę za 3-dniowym wypowiedzeniem.

Ważne! Umowa na czas wykonania określonej pracy oraz umowa na czas określony (bez względu na zastrzeżenie w jej treści możliwości wypowiedzenia oraz czas jej trwania) może zostać rozwiązana za dwutygodniowym wypowiedzeniem w razie ogłoszenia upadłości i likwidacji pracodawcy oraz w ramach zwolnień grupowych.

autor: Agata Barczewska

Gazeta Podatkowa Nr 504 z dnia 2008-11-06