Świadczenia na rzecz pracowników a VAT
Od wielu lat ugruntowaną praktyką wśród pracodawców jest nieodpłatne przekazywanie na rzecz swoich pracowników pewnych towarów, czy też nieodpłatne świadczenie na ich rzecz usług różnego rodzaju.
Mogą one przybrać formę np. utrzymywania sportowych reprezentacji spółki (zakup strojów sportowych, usługi prania strojów sportowych), organizowania imprez okolicznościowych, integracyjnych, festynów (zakup artykułów spożywczych, zakup usługi kompleksowej obsługi imprezy, zakup usługi cateringowej, zakup usługi hotelowej) itp. Świadczenia mogą także dotyczyć byłych pracowników (emerytów) oraz rodzin pracowników. Jednym z częściej stawianych pytań w kontekście takich wydatków (traktowanych jako nieodpłatna dostawa towarów i nieodpłatne świadczenie usług na rzecz pracowników, byłych pracowników i ich rodzin oraz kontrahentów) jest to, czy pracodawca (podatnik) ma obowiązek naliczania podatku należnego VAT.
Spór dotyczy kwestii, czy w/w wydatki spełniają przesłankę związku z prowadzonym przedsiębiorstwem decydującą o tym, kiedy nieodpłatne świadczenie usług i nieodpłatna dostawa towarów będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT (art. 7 ust. 2, w zw. z art. 7 ust. 3 oraz art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm. dalej jako ustawa o VAT). Pracodawcy podnoszą, iż celem związanym z prowadzonym przedsiębiorstwem jest zwiększenie efektywności pracy poprzez podniesienie motywacji pracowników, utrzymanie dobrej atmosfery w pracy, poprawę komunikacji interpersonalnej, przywiązanie pracownika do firmy, polepszenie warunków pracy.
Organy podatkowe zaś stoją na stanowisku, że nieodpłatne (w części lub w całości) wydanie towarów przez podatnika na rzecz pracowników oraz byłych pracowników i ich rodzin oraz kontrahentów podlega opodatkowaniu, w sytuacji kiedy nabycie przekazywanych towarów wiązało się z prawem do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu. Wyjątkami niepodlegającymi opodatkowaniu są, zdaniem organów, jedynie przekazania wynikające z działalności socjalnej realizowanej w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych oraz wydanie artykułów spożywczych w ramach poczęstunku. Spory te najczęściej kończą się przed wojewódzkimi sądami administracyjnymi.
W jednym z najnowszych wyroków sądów administracyjnych zapadłym na tle takiego właśnie sporu potwierdzona została słuszność stanowiska reprezentowanego przez podatników. W dniu 12 maja 2010 r. (sygn. I SA/Lu 43/10) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie odniósł się do problemu naliczenia podatku VAT, należnego z tytułu wydatków na rzecz pracowników, byłych pracowników i ich rodzin. W przywołanym wyroku Sąd administracyjny przychylił się do żądania skargi, uchylając niekorzystną dla podatnika interpretację.
Stwierdził przy tym, że "Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku 7 Sędziów z dnia 23 marca 2009 r., sygn. akt: I FPS 6/08 (publ.: ONSA i WSA 2009/4 poz. 61) stanął na stanowisku, że przekazanie przez podatnika bez wynagrodzenia towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele związane z tym przedsiębiorstwem, w świetle art. 7 ust. 2 i ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 czerwca 2005 r., nie stanowi dostawy towarów, nawet jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z nabyciem tych towarów (...)." Zdaniem sądu "organ nie miał podstaw do uznania, iż wszystkie wydatki poniesione na rzecz pracowników, byłych pracowników i ich rodzin oraz kontrahentów w zakresie nieodpłatnej dostawy towarów i usług, realizowane poza działalnością socjalną (z wyjątkiem przekazania towarów stanowiących drukowane materiały reklamowe i informacje) podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług."
Powyższe orzeczenie wpisuje się zatem w ugruntowaną, od jakiegoś czasu linię orzeczniczą sądów administracyjnych.
Jarosław Włoch
Aplikant radcowski, konsultant w Departamencie Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie
Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.
