Rynek pracy 2014
Bezrobocie będzie spadać, płace nieznacznie wzrosną, powstaną nowe miejsca pracy. Czego jeszcze mogą oczekiwać pracodawcy i pracownicy w nadchodzącym roku? Zapraszamy do lektury prognozy największych wyzwań na rynku pracy przygotowanej przez ekspertów Work Service.
W 2013 r. przeprowadzonych zostało kilka zmian ustawodawczych, które zwiększą elastyczność zarządzanie personelem. Jedną z nich jest pakiet antykryzysowy umożliwiający pracodawcom rozliczenie czasu pracy w okresie 12 miesięcy, zamiast dotychczasowych 4 miesięcy. Pracodawcy i pracownicy mają większą wiedzę na temat możliwości, jakie daje praca tymczasowa i elastyczne formy zatrudnienia. Praca tymczasowa, a także zatrudnienie w niepełnym wymiarze godzin umożliwiają włączenie na rynek pracy takich grup społecznych, jak: matki wracające do pracy po urlopie macierzyńskim, studenci, bezrobotni, niepełnosprawni, osoby w wieku przedemerytalnym. Warto także zwrócić uwagę na zmianę mentalności pracowników spowodowaną wejściem na rynek nowego pokolenia - tzw. generacji Y.
To osoby między 18. a 30. rokiem życia, które cenią sobie wolność i elastyczność wymiaru czasu pracy. Pracodawcy będą stopniowo zmieniać politykę personalną w firmach, aby dostosować systemy motywacyjne i warunki pracy do oczekiwań tego wymagającego pokolenia. Coraz częściej także będziemy obserwować odejście od etatowego czasu pracy, wraz z upowszechnianiem się systemu pracy projektowej. Pracodawcy łatwiej będzie kupić talent pracownika i konkretną umiejętność, którą wykorzysta do jednostkowego zadania, niż zaproponować etat w pełnym wymiarze godzin. Pracownik z kolei będzie doceniał możliwości dodatkowego zarobku u kilku pracodawców jednocześnie.
Pomimo rosnących kosztów pracy w Polsce nasza gospodarka wciąż jest konkurencyjna dla inwestorów z zagranicy. Na liście Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych znajdują się obecnie 164 prowadzone projekty inwestycyjne, które mogą stworzyć 30 922 miejsca pracy. Najbardziej popularne branże to: BPO, motoryzacyjna, spożywcza, sektor badawczo - rozwojowy, a także maszynowy. Dodatkowe miejsca pracy stworzą pracodawcy z branży usługowej, usługowo-logistycznej, a także ADG/RTV. Trudności ze znalezieniem pracy mogą oczekiwać szukający zatrudnienia w branży finansowej i budowlanej. Problemem dla naszego kraju jest przyciągnięcie dużych inwestycji szczególnej w sektorze motoryzacyjnym, które często trafiają do naszych południowych sąsiadów - ocenia Tomasz Misiak.
Od kilku lat odnotowujemy w Polsce wzrost zatrudnienia wśród niepełnosprawnych. Pomimo niejasnych i nieustannie zmieniających się przepisów prawa, coraz więcej pracodawców dostrzega obustronne korzyści w zatrudnianiu niepełnosprawnych. Kolejne zmiany w prawie pracy w tym zakresie wejdą w życie w kwietniu 2014 r. Wyrównane zostaną dopłaty do wynagrodzeń niepełnosprawnych. Dofinansowania będą równe dla firm funkcjonujących na tzw. otwartym, jak i chronionym rynku pracy. Stracą zakłady pracy chronionej, które będę otrzymywały mniejsze dopłaty niż dotychczas.
Obniżka dopłat najbardziej dotknie pracowników z umiarkowanym i znacznym stopniem niepełnosprawności, którzy po zmianach będą otrzymywać o kilkaset złotych mniej dopłat niż do tej pory. Tak znaczna redukcja dopłat może przełożyć się na wzrost kosztów pracy dla pracodawców, a w konsekwencji doprowadzić do zwolnienia tych osób. Przeciwdziałać możemy, zwiększając dofinansowania dla osób najciężej chorych poprzez obniżenie kwoty dofinansowań dla ZPChR - radzi Tomasz Misiak.
Na koniec listopada 2013 r. było 2 mln 116 tys. bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy w całej Polsce. Stopa bezrobocia przez cały 2013 r. utrzymywała się na stabilnym poziomie 13-13,5 proc. Podobnie sytuacja na rynku pracy przedstawia się w pozostałych krajach Unii Europejskiej, gdzie odnotowano ponad 26 mln osób bez pracy. Wsparciem do walki z bezrobociem mają być zapowiadane na 2014 r. zmiany w zakresie funkcjonowania urzędów pracy. Jedną z nich ma być wprowadzenie nowych instytucji wsparcia bezrobotnych (np. pożyczka na utworzenie stanowiska pracy lub podjęcie działalności gospodarczej, grant na telepracę, świadczenie akwizycyjne).
Osoby bezrobotne będą sprofilowane wedle trzech kategorii: aktywne, wymagające wsparcia, oddalone od rynku pracy. Proponowane zmiany zakładają także zwolnienie z obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych pracodawców, którzy zatrudniają bezrobotnych w wieku do 30. roku życia i skierowanych do pracy przez urząd. Dodatkowo pracodawcy mogą liczyć na refundację kosztów poniesionych z tytułu ubezpieczenia społecznego, czy dofinansowanie do wynagrodzenia zatrudnionego. Motorem wzrostu nowych miejsc pracy mają być również unijne "Gwarancje zatrudnienia dla młodych", dofinansowujące tworzenie miejsc pracy dla osób do 25. roku życia. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej zapowiedziało przeznaczenie większego niż w latach ubiegłych budżetu na walkę z bezrobociem młodych. Nowe inwestycje i zmiany w prawie pracy przełożą się na dodatkowe miejsca pracy.
W 2014 roku bezrobocie powinno spaść do 13,25 proc. Niekorzystny wpływ na rynek krajowy i potencjalnym zagrożeniem dla rynku pracy będzie oddziaływanie dużej emigracji zagranicznej i stosunkowe wyludnianie kraju, ze szczególnym uwzględnieniem pracowników wykwalifikowanych ("złote rączki", pielęgniarki, lekarze itp.) - dodaje Misiak.
Na rynku pracy brakuje pracowników posiadających praktyczne umiejętności, takich jak techników, inżynierów, pracowników fizycznych, czy pracowników działów IT, kierowców.
Wyższe uczelnie w nadmiarze kształcą dziś humanistów, którzy po ukończeniu uczelni wyższej nie posiadają konkretnych umiejętności stanowiących o ich wartości i konkurencyjności na trudnym rynku pracy w Polsce. Nieodpowiedni wybór wykształcenia, brak praktyki zawodowej, brak konkretnej specjalizacji powodują, że absolwenci nie potrafią odnaleźć się na rynku pracy. Zapowiadane zmiany w Prawie o szkolnictwie wyższym mają zmierzyć się z tym problemem. Uczelnie mają być podzielone na akademickie i zawodowe, które będą kształciły praktycznie do wykonywania zawodu. Będzie można także studiować w systemie dualnym, który umożliwi kształcenie w uczelni na przemian z odbywaniem praktyk. Na studiach o profilu praktycznym uczelnie będą miały obowiązek zapewnienia studentom 3-miesięcznych praktyk. Uczelnie będą także dostosowywać listę kierunków studiów do wymogów rynku, uzupełniając ją o kierunki bardziej praktyczne.
Wyniki podsumowujące rekrutację na studia w 2013 r. wskazują na wzrost popularności kierunków ścisłych i technicznych wśród kandydatów na studia. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego podało, że najbardziej obleganym kierunkiem była informatyka, a dużym zainteresowaniem cieszyły się także robotyka, automatyka czy budownictwo. Wzorem dla nas powinny być rozwiązania wprowadzone na sąsiednich niemieckim oraz skandynawskich rynkach pracy i edukacji. Dualny system kształcenia w Niemczech umożliwia uczenie się teorii oraz zdobywanie praktyki zawodowej. Dzięki temu absolwenci posiadają wystarczającą wiedzę i umiejętności do podjęcia pierwszej pracy od razu po studiach.
Dodatkowo kierunki studiów planowane są w oparciu o badania deficytów pracowników w perspektywie kilku a nawet kilkudziesięcioletniej. Z kolei w Norwegii programy stażowe umożliwiają uczniom do 20 roku życia pracę pod opieką doświadczonego pracownika. Te systemy skutecznie zwiększają szansę młodych na rynku pracy - podsumowuje Hanczarek.
Work Service