Roczny limit w składkach emerytalnej i rentowych

Kwota ograniczenia podstawy

Wysokość rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym roku kalendarzowym nie może przekroczyć kwoty odpowiadającej 30-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy. Stanowi tak art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z obwieszczeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej w 2010 r. limit ten wynosi 94.380 zł (Mon. Pol. z 2009 r. nr 80, poz. 997).

Do osiągnięcia kwoty granicznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe płatnik zobowiązany jest naliczać i opłacać składki na wymienione ubezpieczenia od pełnej podstawy ich wymiaru. Dopiero po osiągnięciu przez ubezpieczonego kwoty tego limitu zaprzestaje on dalszego ich opłacania - do końca roku kalendarzowego.

Uwaga! Omawiany limit dotyczy tylko składek emerytalnej i rentowych. Ma zastosowanie też do składki na FEP. Nie obowiązuje natomiast pozostałych funduszy ubezpieczeniowych, tj. chorobowego, wypadkowego, zdrowotnego oraz FP i FGŚP.

Monitorowanie wysokości podstawy

Kontrola wysokości podstawy wymiaru składek emerytalnej i rentowych nie jest trudna, o ile są one odprowadzane tylko przez jednego płatnika składek.

Jeśli np. pracodawca jest jedynym płatnikiem składek ubezpieczeniowych za pracownika, to on kontroluje wysokość uzyskiwanego przez niego przychodu w ciągu danego roku kalendarzowego. Do momentu osiągnięcia kwoty rocznego limitu składek na te ubezpieczenia nalicza i opłaca składki emerytalno-rentowe od pełnej podstawy ich wymiaru. Natomiast gdy w danym miesiącu kalendarzowym przychód pracownika przekroczy kwotę tego ograniczenia, pracodawca oblicza i opłaca te składki wyłącznie od tej części podstawy wymiaru, która nie spowoduje wskazanego przekroczenia.

Jeżeli do opłacania składek na wspomniane ubezpieczenia zobowiązanych jest kilku płatników, wtedy ubezpieczony zawiadamia na piśmie każdego z nich o przekroczeniu kwoty rocznej podstawy ich wymiaru. Ponadto osoba zatrudniona w kilku firmach może także w składanym przez siebie oświadczeniu wskazać płatnika, który dokona pomniejszenia podstawy wymiaru tych składek (pod warunkiem jednak, że ten wyrazi na to zgodę). Wówczas pozostali płatnicy zaprzestaną za taką osobę naliczać i opłacać składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W dokumentach rozliczeniowych wykażą ją z "zerowymi" podstawami wymiaru i składkami na te ubezpieczenia.

Sporządzenie dokumentów do ZUS

Osiągnięcie kwoty rocznego limitu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wykazuje się w składanych co miesiąc do ZUS dokumentach rozliczeniowych. Informację do ZUS płatnik składek przekazuje wypełniając pole 02. w bloku III.B., IV.B., V.B. lub VI.B. imiennego formularza ZUS RCA. Podaje w nim właściwy kod informacji o przekroczeniu rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Jest on uzależniony od tego, kto przekazał informację o przekroczeniu kwoty granicznej. Zatem kod:

1 - oznacza informację przekazaną przez ubezpieczonego,

2 - wskazuje, że informującym jest płatnik składek,

3 - zawiadamia, że informacja została przekazana przez ZUS.

Wyliczenie kwoty przekroczenia

Jeżeli ubezpieczony nie wskaże płatnika, który ma pomniejszyć mu podstawę wymiaru składek na te ubezpieczenia, wtedy kwotę przekroczenia tej podstawy wymiaru zobowiązani są ustalić wszyscy płatnicy. W tym celu powinni zastosować wzór:

x = (a × c) : b

gdzie:

x - kwota przekroczenia rocznego limitu przez ubezpieczonego za dany miesiąc w firmie A (lub B),

a - kwota przekroczenia rocznego limitu ogółem (licząc narastająco od początku roku) za dany miesiąc w obydwu firmach,

b - łączna kwota przychodu osiągnięta w firmie A i B przez ubezpieczonego za miesiąc, w którym nastąpiło przekroczenie,

c - przychód osiągnięty w firmie A (lub B) za miesiąc, w którym nastąpiło przekroczenie.

W ten sposób każdy z płatników składek sam ustali kwotę przekroczenia, jaka występuje u niego i odejmie ją od pełnej podstawy wymiaru. Wyliczona kwota będzie stanowiła prawidłową podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, od której płatnik naliczy składki na te ubezpieczenia.

Dane służące wyliczeniu kwoty przekroczenia powinien - na piśmie - przedłożyć sam ubezpieczony.

Uwaga! Za skutki błędnego zawiadomienia powodującego niedopłatę należnych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe odpowiada ubezpieczony.

Podstawa prawna: ustawa z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.).

autor: Aneta Dudek
Gazeta Podatkowa Nr 681 z dnia 2010-07-19

GOFIN podpowiada