Pracownik nie bałwan...

Zapewnienie odpowiedniej temperatury w miejscu pracy należy do istotnych obowiązków pracodawcy w zakresie stworzenia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Z kolei konieczność wykonywania obowiązków przez pracownika jest niezależna od pory roku i ekonomicznych możliwości firmy.

Praca w warunkach szczególnie uciążliwych, jaką jest praca w niskich temperaturach, nie może być, co do zasady, rekompensowana dodatkowym wynagrodzeniem - taka możliwość istnieje jedynie w sytuacji, gdy tego rodzaju postanowienia zostały zapisane w układzie zbiorowym pracy. Nie zwalnia to pracodawcy z konieczności podejmowania działań zmierzających do poprawy warunków pracy.

Szukasz pracy? Przejrzyj oferty w naszym serwisie

Minimalna temperatura w pomieszczeniach

Reklama

Wymagania dotyczące minimalnej temperatury w miejscu pracy zawarte są w kilku rozporządzeniach wydanych na podstawie przepisów Kodeksu pracy. Przede wszystkim jest to rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, zgodnie z którym temperatura w pomieszczeniach pracy powinna być dopasowana do rodzaju prowadzonej pracy - jej metod i wysiłku fizycznego koniecznego do jej wykonania (§ 30), nie może być jednak niższa niż 14°C. Wyjątkiem są sytuacje, gdy ze względów technologicznych zapewnienie takiej temperatury nie jest możliwe (pomieszczenia pracy, gdzie konieczne jest utrzymanie niskiej temperatury, takie jak chłodnie).

W przypadku lekkich prac fizycznych i prac wykonywanych w pomieszczeniach biurowych temperatura nie powinna spadać poniżej 18°C. Ponadto pomieszczenia i stanowiska pracy powinny być zabezpieczone przed nagłym wtargnięciem zimnego powietrza z zewnątrz, przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiedniej wymiany powietrza i właściwej wilgotności.

Praca na zewnątrz

Pracujący na zewnątrz lub w pomieszczeniach, które z przyczyn technologicznych pozbawione są ogrzewania, to pracownicy szczególnie narażeni na szkodliwe działanie niskich temperatur. Dlatego też - zgodnie z § 45 ust. 4 rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy - tego rodzaju stanowiska pracy powinny być tak usytuowane i zorganizowane, aby pracownicy byli chronieni przed warunkami atmosferycznymi, w tym niską temperaturą i wiatrem.

W celu zabezpieczenia tego obowiązku firma powinna zapewnić pomieszczenie, w którym wykonujący pracę w warunkach chłodu będą mieli możliwość rozgrzania się, zmiany odzieży i podgrzania posiłku - minimalna temperatura w takim pomieszczeniu powinna wynosić co najmniej 16°C. Na każdego pracownika musi przypadać co najmniej 0,1 m2 (całkowita powierzchnia pomieszczenia przeznaczonego na ogrzanie się nie powinna być mniejsza niż 8 m2). Jeśli firma z ważnych względów nie może zapewnić pomieszczenia do ogrzania (np. ze względu na specyfikę wykonywanej działalności), powinna przynajmniej dostarczyć pracownikom w pobliżu ich stanowisk bezpieczne urządzenia będące źródłem ciepła (grzejniki, koksowniki).

Napoje i posiłki

Jak stanowi art. 232 K.p. pracodawca musi zapewnić nieodpłatnie pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych. Rodzaje tych posiłków i napojów określa rozporządzenie w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów. Napoje i posiłki wydawane są bezpłatnie, pracodawca może je dostarczyć we własnym zakresie lub wykupić w zakładzie gastronomicznym. Przepisy nie przewidują możliwości wypłacania za nie ekwiwalentu.

Posiłki (składające się w połowie z węglowodanów, a także z tłuszczów i białek) powinny być dostarczane pracownikom, którzy:

  • wykonują prace fizyczne o efektywnym wydatku energetycznym organizmu powyżej 2000 kcal dla mężczyzn i 1100 kcal dla kobiet;
  • wykonują prace fizyczne o efektywnym wydatku energetycznym organizmu powyżej 1500 kcal (dla mężczyzn) lub 1000 kcal (dla kobiet):
    • w pomieszczeniach zamkniętych, w których ze względów technologicznych utrzymuje się stała temperatura poniżej 10°C lub wskaźnik obciążenia termicznego wynosi powyżej 25°C,
    • na otwartej przestrzeni w okresie zimowym - czyli od 1 listopada do 31 marca;

  • pracują pod ziemią;
  • są zatrudnieni przy usuwaniu skutków klęsk żywiołowych i innych zdarzeń losowych.

Pracownikom zatrudnionym w warunkach mikroklimatu zimnego oraz przy pracach na otwartej przestrzeni przy temperaturze otoczenia poniżej 10°C należy zapewnić odpowiednią do zapotrzebowania ilość gorących napojów. Napoje powinny być dostępne w ciągu całej zmiany roboczej.

Wyrażenie "warunki szczególnie uciążliwe" - mimo że często używane w przepisach prawa pracy - nie jest przez nie definiowane. Na ogół przyjmuje się, iż jest to dająca się stwierdzić obiektywnie reakcja organizmu na wykonywanie pracy w warunkach, których nie można uznać za optymalne. Jednak o uznaniu danej pracy za wykonywaną w warunkach szczególnie uciążliwych nie może decydować konkretna osoba - bo wówczas ocena sytuacji jest zdeterminowana jednostkową reakcją, a nie obiektywną oceną warunków. Z kolei praca w zimnym mikroklimacie definiowana jest jako praca w warunkach otoczenia o temperaturze niższej niż 10°C. Nie chodzi tu jedynie o prace na otwartej przestrzeni w chłodnej porze roku, ale także o prace w pomieszczeniach wyposażonych w urządzenia chłodzące (branże takie jak przetwórstwo spożywcze, przechowywanie żywności itp.).

Temperatura a prawo do powstrzymania się od pracy

Zgodnie z art. 210 § 1 Kodeksu pracy, pracownik ma prawo powstrzymania się od wykonywania pracy, jeśli warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia jego lub jego współpracowników. Co więcej, w sytuacji, gdy pracodawca nie usuwa powstałego w miejscu pracy zagrożenia, pracownik ma prawo oddalić się z tego miejsca, zawiadamiając o tym przełożonego.

Praca w środowisku, w którym panują temperatury znacznie niższe od dopuszczalnych, może zostać uznana za zagrażającą życiu lub zdrowiu, np. w przypadku czynności wymagających precyzji manualnej, dokładności lub wykonywanych przy użyciu narzędzi powodujących zagrożenie. Obniżona sprawność ruchowa lub koncentracja mają bowiem zdecydowanie ujemny wpływ na bezpieczeństwo stanowiska pracy.

Podstawa prawna:

  1. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dn. 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy - tekst jedn. Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650.
  2. Rozporządzenie Rady Ministrów z dn. 28.05.1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów - Dz.U. Nr 60, poz. 279.
  3. Ustawa z dn. 26.06.1974 r. - Kodeks pracy - tekst jedn. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.

Czytaj również:

Praca w piżamie i w wygodnym łóżku

Nowy sposób radzenia sobie z kiepskim szefem

Jak być szczęśliwym w kiepskiej pracy

Ergo
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy
Finanse / Giełda / Podatki
Bądź na bieżąco!
Odblokuj reklamy i zyskaj nieograniczony dostęp do wszystkich treści w naszym serwisie.
Dzięki wyświetlanym reklamom korzystasz z naszego serwisu całkowicie bezpłatnie, a my możemy spełniać Twoje oczekiwania rozwijając się i poprawiając jakość naszych usług.
Odblokuj biznes.interia.pl lub zobacz instrukcję »
Nie, dziękuję. Wchodzę na Interię »