Podstawa wymiaru "chorobówki" przy zmianie wymiaru czasu pracy

Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego dla pracownika stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. W przypadku gdy zachorowanie miało miejsce przed upływem tych 12 miesięcy, przyjmuje się wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia. Kwestię tę reguluje art. 36 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zwanej ustawą zasiłkową.

Brane jest tu pod uwagę wynagrodzenie uzyskane przez pracownika u płatnika składek w okresie nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, w trakcie którego powstała niezdolność do pracy. Jeżeli zatem pracownik zatrudniony jest bez przerwy u tego samego pracodawcy na podstawie kolejno po sobie następujących umów o pracę, wynagrodzenie wypłacone z tytułu tych umów sumuje się. Przy czym nie traktuje się jako przerwy w ubezpieczeniu przerwy przypadającej na dzień ustawowo wolny od pracy.

W sytuacji przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę w trybie określonym w art. 23¹ Kodeksu pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.), podstawę wymiaru zasiłku chorobowego ustala się w oparciu o wynagrodzenie uzyskane u poprzedniego i aktualnego płatnika składek. W pozostałych przypadkach, podstawę tę stanowi wynagrodzenie uzyskane wyłącznie u aktualnego płatnika składek.

Przez wynagrodzenie, w świetle art. 3 pkt 3 ustawy zasiłkowej, rozumie się przychód pracownika stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz ubezpieczenie chorobowe, finansowanych ze środków pracownika.

Przeliczenie podstawy

W taki sam sposób ustala się podstawę wymiaru pozostałych świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, w tym m.in. zasiłku wyrównawczego, opiekuńczego i macierzyńskiego. Aby obliczyć ją ponownie, pomiędzy świadczeniami musi upłynąć odpowiedni okres czasu, tj. 3 pełne miesiące kalendarzowe. Nie wystarczy też zmiana rodzaju świadczenia, np. prawo do zasiłku opiekuńczego po zasiłku macierzyńskim.

Podstawy wymiaru zasiłku nie ustala się bowiem na nowo, jeżeli między okresami pobierania zasiłków zarówno tego samego, jak i innego rodzaju nie było przerwy albo była ona krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe (art. 43 ustawy zasiłkowej).

Zmiana wymiaru czasu pracy

Przedstawione wcześniej zasady obowiązują nawet jeśli w międzyczasie nastąpiło podwyższenie lub obniżenie wysokości wynagrodzenia na skutek zmiany:

• stanowiska pracy lub
   
• warunków wynagradzania, ustalonych w umowie o pracę lub w innym akcie nawiązującym stosunek pracy.

Jednakże w razie zmiany umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, polegającej na zmianie wymiaru czasu pracy, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy. Przy czym dotyczy to sytuacji, gdy zmiana ta nastąpiła w miesiącu, w którym powstała niezdolność do pracy, lub w miesiącach ją poprzedzających. Zwiększenie lub zmniejszenie wymiaru czasu pracy w miesiącach następnych (w tym w trakcie przebywania na świadczeniu chorobowym) nie będzie zatem miało wpływu na podstawę wymiaru należnego pracownikowi świadczenia.

Przykład 1

Pracownik zatrudniony od 1 lipca 2009 r. na umowę o pracę na 1/2 etatu z wynagrodzeniem zasadniczym w wysokości 1.500 zł, z dniem 15 czerwca 2010 r. przeszedł na pełny wymiar czasu pracy i pensję w kwocie 3.000 zł. Ubezpieczony zachorował w okresie od 30 sierpnia do 28 września 2010 r. Wprawdzie przed zachorowaniem pracownik przepracował 12 miesięcy, jednak podstawę wymiaru świadczenia chorobowego stanowić będzie przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres pełnych miesięcy kalendarzowych po zmianie wymiaru czasu pracy, tj. za lipiec i sierpień 2010 r. Wyniesie ona zatem 2.588,70 zł, co wynika z wyliczenia:

(3.000 zł - 411,30 zł) × 2 = 5.177,40 zł - łączne wynagrodzenie za lipiec i sierpień 2010 r., pomniejszone o składki na ubezpieczenia społeczne;

5.177,40 zł : 2 m-ce = 2.588,70 zł.

Przykład 2

Pracownica w czerwcu br. przez 5 dni przebywała na zasiłku opiekuńczym. Podstawa wymiaru świadczenia została ustalona w oparciu o przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres od czerwca 2009 r. do maja 2010 r. Ubezpieczona zachorowała na początku września br., a więc pomiędzy świadczeniami nie upłynęły jeszcze trzy pełne miesiące kalendarzowe. Ponieważ jednak z dniem 1 sierpnia br. pracownicy zmniejszono wymiar czasu pracy z pełnego na 3/4 etatu, pracodawca na nowo ustalił podstawę wymiaru przysługującego jej świadczenia chorobowego za wrzesień br., tym razem w oparciu o wynagrodzenie po zmianie wymiaru czasu pracy, tj. za sierpień br.

Przykład 3

Pracownica jest niezdolna do pracy z powodu choroby w okresie od 15 sierpnia do 27 października br. Do 31 sierpnia br. zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy, z dniem 1 września przeszła na pół etatu. Fakt ten nie wpłynie jednak na podstawę wymiaru przysługującego jej świadczenia chorobowego. Zmiana wymiaru czasu pracy nie nastąpiła bowiem ani w miesiącu, w którym powstała niezdolność do pracy, ani w okresie 12 miesięcy poprzedzających powstanie tej niezdolności. Podstawę tę stanowi zatem przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone pracownicy za okres od sierpnia 2009 r. do lipca 2010 r.

Podstawa prawna: ustawa z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2010 r. nr 77, poz. 512).

autor: Bożena Dziuba
Gazeta Podatkowa Nr 698 z dnia 2010-09-16

GOFIN podpowiada