Masz czas do końca marca

Kiedy pracownik powinien wykorzystać zaległy urlop?

Wielu pracowników nie wykorzystuje jednak urlopu w takim terminie. Jedni nie mogą, bo ich pracodawca nie wyobraża sobie, ich kilkutygodniowej nieobecności w firmie. Drudzy nie przywiązują wagi do wypoczynku rzadko biorąc wolne.

Większość pracowników i pracodawców zdaje się bowiem nie pamiętać, że wykorzystanie urlopu w kolejnym roku dopuszczalne jest tylko w wyjątkowych, określonych w kodeksie pracy, sytuacjach. Sytuacje te normują: art. 164 k.p. (przesuniecie terminu urlopu z powodu szczególnych potrzeb pracownika lub pracodawcy), art.165 k.p. (przesuniecie terminu urlopu gdy pracownik nie może z niego skorzystać np. z powodu choroby), art.166 k.p. (przerwanie korzystania przez pracownika z urlopu) czy art.167 k.p. (odwołanie pracownika z urlopu). Jeśli takie sytuacje nie mają miejsca urlop powinien być wykorzystany w roku, w którym pracownik nabył do niego prawo zgodnie z planem urlopów albo terminem ustalonym w porozumieniu pracodawcy i pracownika. Tylko urlop niewykorzystany z wymienionych wcześniej powodów - może być wykorzystany do końca I kwartału następnego kalendarzowego.

Obowiązek pracodawcy

Udzielenie pracownikowi urlop w terminie jest obowiązkiem pracodawcy. Ten, który nie udziela pracownikowi urlopu wypoczynkowego lub bezpodstawnie obniża jego wymiar może zostać ukarany grzywną od 1 tys. do 30 tys. zł. Powstaje pytanie czy pracodawca może zmusić pracownika do wykorzystania urlopu zaległego do końca I kwartału.

Ważne

Zaległy urlop powinien być wykorzystany do końca I kwartału następnego roku kalendarzowego. Termin ten jest zachowany, gdy pracownik rozpocznie urlop przed upływem 31 marca tego roku.

W okresie wypowiedzenia

Sytuacja jest prosta jeśli pracownik jest w tzw. okresie wypowiedzenia. Nie ma przy tym znaczenia czy wypowiedzenie to złożył sam pracownik czy też firma zdecydowała się z nim rozstać. W obu przypadkach pracodawca może wysłać pracownika na przymusowy urlop nie pytając go zdanie. A pracownik musi z tego urlopu skorzystać. Takie uprawnienie pracodawcy daje bowiem wprost art. 167 [1] k.p.

Co należy zrobić w sytuacji, gdy wypowiedzenie umowy o pracę dotyczy pracownika zatrudnionego na podstawie umowy na czas określony, który uzbierał np. 30 czy 40 dni zaległego urlopu, a okres wypowiedzenia umowy na czas określony wynosi tylko dwa tygodnie? Czy kodeks rozstrzyga - czy również innym pracownikom (nie będącym w okresie wypowiedzenia) pracodawca może samodzielnie, bez obowiązku uzyskania ich zgody, wyznaczyć termin wykorzystania zaległego urlopu? Kiedy następuje przedawnienie prawa do urlopu? Kiedy pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy ?

Małgorzata Jankowska - Więcej: Gazeta Prawna 20.03.2008 (57) ? str.17