Kwota wolna w razie zatrudnienia przez część miesiąca
Jak ustalić kwotę wolną od potrąceń w przypadku gdy pracownik nie przepracował pełnego miesiąca z uwagi na podjęcie pracy w trakcie miesiąca, albo rozwiązanie umowy przed jego upływem?
Przepisy z zakresu ochrony wynagrodzenia nie przewidują zmniejszania kwoty wolnej od potrąceń z powodu nieprzepracowania pełnego miesiąca.
Potrąceń z wynagrodzenia dokonuje się na zasadach określonych w art. 87 i następnych K.p. W myśl art. 871 K.p. wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:
- minimalnego wynagrodzenia za pracę przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniach składkowo-podatkowych - przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
- 75% wynagrodzenia określonego wyżej - przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi,
- 90% wynagrodzenia określonego wyżej - przy potrącaniu kar pieniężnych z odpowiedzialności porządkowej.
| Ważne: Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, kwota wolna ulega zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy. |
Przy potrąceniach tzw. dobrowolnych (za zgodą pracownika wyrażoną na piśmie) kwota wolna wynosi:
- 100% minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa wyżej - przy potrącaniu należności na rzecz pracodawcy,
- 80% tego wynagrodzenia - przy potrącaniu innych należności (art. 91 § 2 K.p.).
Powołane regulacje przewidują zmniejszanie kwoty wolnej od potrąceń tylko w przypadku zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu pracy. Analogiczne stanowisko w sprawie prezentuje Departament Prawny Głównego Inspektoratu Pracy (znak pisma: GPP-306-4560-457/08/PE).
| Przykład |
Pracownik został zatrudniony od 27 czerwca 2011 r. za wynagrodzeniem ustalonym w stałej miesięcznej wysokości 2.520 zł. Do wynagrodzenia pracownika stosuje się podstawowe koszty uzyskania przychodów (111,25 zł) oraz kwotę zmniejszającą zaliczkę na podatek dochodowy (46,33 zł).
Pracownik przystąpił do grupowego ubezpieczenia NW. Składka wynosi 55 zł miesięcznie. Za czerwiec 2011 r. pracownik otrzymał wynagrodzenie w kwocie 480 zł, tj. 2.520 zł : 168 godz. = 15 zł; 2.520 zł - (15 zł x 136 godz.) = 480 zł, a po odliczeniach składkowo-podatkowych 405,98 zł [480 zł - (65,81 zł + 8,21 zł)]. Potrącenie składki NW w tym miesiącu nie było możliwe, gdyż naruszyłoby kwotę wolną, która w rozpatrywanym przypadku wynosi 825,87 zł (kwoty wolne podawaliśmy w dodatku nr 2/2011 dołączonym do UiPP nr 2/2011, str. 110-111).
| Przykład |
Pracownik, którego wynagrodzenie w kwocie 5.040 zł było zajęte na poczet należności niealimentacyjnych, z dniem 15 czerwca 2011 r. rozwiązał umowę o pracę. Pracownik ma prawo do podwyższonych kosztów uzyskania przychodów (139,06 zł). Nie złożył pracodawcy oświadczenia PIT-2, zatem pracodawca nie stosuje kwoty zmniejszającej podatek.
Wynagrodzenie pracownika za czerwiec br. wyniosło 2.640 zł, tj. 5.040 zł : 168 godz. = 30 zł; 5.040 zł - (30 zł x 80 godz.) = 2.640 zł, a po odliczeniach składkowo-podatkowych 1.865,03 zł [2.640 zł - (361,94 zł + 205,03 zł + 208 zł)]. Potrącenie mogłoby wynieść 932,52 zł (1/2 x 1.865,03 zł). Jednakże potrącenie takiej kwoty spowodowałoby, że pracownik otrzymałby kwotę niższą niż kwota wolna, która wynosi w tym przypadku 990,34 zł (1.865,03 zł - 932,52 zł = 932,51 zł; 932,51 zł < 990,34 zł). Zatem potrącenie nie może być zrealizowane w pełnej wysokości. Pracodawca powinien potrącić 874,69 zł (1.865,03 zł - 990,34 zł).
Ubezpieczenia i Prawo Pracy Nr 13 z dnia 2011-07-01