Karygodne zwyczaje Polaków na urlopie

Według Kodeksu Pracy (art. 162) pracownik w ciągu roku powinien móc wypocząć przez minimum dwa pełne tygodnie. Oczywiście nie znaczy to, że urlop nie może być dłuższy. W praktyce jednak nie każdy pracownik ma taką możliwość, by wypoczywać przez trzy czy cztery tygodnie.

- Wprawdzie osobom z 10 letnim stażem pracy przysługuje 26 dni urlopu, ale część dni urlopowych wykorzystujemy w trakcie roku na różne bieżące sprawy, korzystamy z tych dni również przy okazji świąt państwowych przedłużając sobie wypoczynek. Często zatem urlopu nie wystarcza nam na to, by móc wypoczywać przez 4 tygodnie - zauważa Krzysztof Kirejczyk, z Praca.pl.

Aby móc wyjechać na miesięczne czy nawet trzytygodniowe wakacje, pracownik musiałby również uzyskać zgodę pracodawcy, co wcale nie jest takie proste, a nierzadko po prostu niemożliwe. Tymczasem psychologowie i lekarze medycyny pracy zauważają, że dający rzeczywistą regenerację sił wypoczynek powinien trwać trzy tygodnie.

- Pierwsze dni to okres adaptacji do tego, że nie musimy wstawać rano, że nie trzeba się spieszyć, że w zasadzie to nic nie musimy. Osoby bardzo zmęczone, wypalone, mogą adaptować się nawet pełny tydzień. Kilka ostatnich dni, to okres kiedy już zaczynamy myśleć o tym, że za chwile czeka nas powrót do pracy - zaczyna się stres. Przy dwóch tygodniach nie ma już czasu na wypoczynek - ledwo skończymy się adaptować, już myślimy o powrocie - wyjaśnia psycholog Aneta Szczygieł.

Winą za to, że nie możemy należycie wypocząć obarczać należy nie tylko pracodawców, którzy niechętnie udzielają tak długich urlopów. Sami pracownicy nie zawsze mają ochotę na tak rozległy wypoczynek. Dlaczego? Po pierwsze, urlop spędzony w domu przed telewizorem nie jest postrzegany jako atrakcyjny, a na miesięczny wyjazd najczęściej nas nie stać.

Po drugie zaś, często urlop w jednej pracy wykorzystujemy na dorabianie w drugiej. Według GUS i danych z końca 2010 roku, dodatkową prace miało 1,2 mln Polaków. Część z nich zamiast odpoczywać na urlopie, decyduje się na prace dla innej firmy. W efekcie - mimo urlopu nie odpoczywają.

- Taka sytuacja nie tylko rujnuje zdrowie fizyczne, ale również nie pozwala na wypoczynek psychiczny. W efekcie znacznie szybciej dochodzi do wypalenia zawodowego, które poważnie obniża naszą satysfakcję z pracy, by w końcu doprowadzić do takiego zmęczenia pracą, że nie pozostaje nam nic innego jak zmiana pracodawcy i zakresu obowiązków - tłumaczy Szczygieł.

A czy jeśli jednak zdecydujemy się na odpoczynek i regenerację sił, to czy potrafimy wypoczywać? Z często cytowanych w prasie badań Institute of Leadership and Management przeprowadzonych w zeszłym roku w Wielkiej Brytanii wynika, że aż 1/3 pracowników podczas urlopu sprawdza maile i odbiera firmowe telefony.

Z badań Praca.pl wynika, że Polacy są jednak nieco bardziej asertywni niż Brytyjczycy. Pod telefonem i mailem jest na wakacjach niespełna co piąty pracownik (19 proc.). Połowa (49 proc.) dopuszcza kontakt z firmą, ale jedynie w wyjątkowych sytuacjach. Za to 32 proc. nie kontaktuje się z firmą wcale i nie ma jej dla szefa i dla pracy.

Czy to dobry wynik? - Z jednej strony możemy się cieszyć. Z badania wynika, że 81 proc. Polaków wie, że urlop jest do odpoczywania, a nie do pracowania. Trochę martwi to, że co piąta osoba nie jest w stanie się od pracy oderwać nawet podczas wakacji. Wpływać będzie na to jednak zarówno zaangażowanie pracownika w firmę, obszar odpowiedzialności w pracy, naciski ze strony szefa i oczywiście rozwój mobilnych technologii, które taki bliski kontakt z firmą nawet podczas przebywania za granicą ułatwiają - komentuje Michał Filipkiewicz. Taki wynik oznacza również, że polscy pracodawcy są nieco bardziej tolerancyjni i akceptują to, że pracownik podczas wypoczynku ma zebrać siły do tego, by efektywnie pracować przez kolejny okres.

- Aby rzeczywiście wypocząć, nie wystarczy po prostu wyjechać i starać się zapomnieć o pracy. Do urlopu pracownik powinien się przygotować i odpowiednio zaplanować również czas adaptacji w pracy po urlopie. Wtedy będzie zarówno mógł miło spędzić wakacje, jak i szok po powrocie do pracy nie będzie tak duży - przestrzega Szczygieł.

Jak się przygotować do urlopu pod kątem zawodowym oraz jak po powrocie wdrożyć się do pracy radzi Praca.pl:

Przed wakacjami:

• Na tydzień przed planowanym urlopem zrób listę bieżących projektów.

• Sprawdź, co zdążysz zrobić przed urlopem, co musisz przekazać innym pracownikom, a co może poczekać na twój powrót. Zrób podsumowanie i w razie potrzeby przekaż wytyczne przełożonemu lub współpracownikom.

• Ustal z przełożonym, kto będzie zastępował cię w czasie urlopu. Porozmawiaj z tą osobą, omów obowiązki.

• Na dzień przed wyjazdem ustaw autoresponder, który będzie informował klientów i kontrahentów o tym, że jesteś na urlopie - nie zapomnij wskazać osoby, z która mają się kontaktować w pilnych sprawach.

• Zadbaj w ostatni dzień o porządek na biurku i w dokumentach tak, by zastępca bez problemu mógł znaleźć wszystkie potrzebne informacje.

• Porozmawiaj z szefem i ustal w jakich sytuacjach może się tobą kontaktować (i czy w ogóle jest taka możliwość).

• Jeśli możesz, nie wyjeżdżaj zaraz po pracy - zostaw sobie parę godzin, na odcięcie się od pracy.

Na wakacjach

• Staraj się nie myśleć o pracy i pozostawionych zadaniach. Nie dzwoń do biura i nie sprawdzaj firmowej skrzynki

• Postaraj się wrócić tak, by mieć jeszcze cały jeden wolny dzień po powrocie a przed dniem pracy - to da ci czas na to, by się do powrotu przygotować a jednocześnie, wracając z urlopu nie będziesz już drodze powrotnej myślał z powrotem o pracy.

Po powrocie do biura:

• Nie zaczynaj od najcięższych projektów - przez pierwszy dzień lub dwa wdrażaj się powoli w zadania.

• Zgromadzone na skrzynce wiadomości podziel na te, które są bardzo pilne oraz na te, na które możesz odpowiedzieć później - jeśli będziesz starać się nadrobić wszystko w jeden dzień, jedynie się sfrustrujesz.

• Staraj się nie czuć winnym, że byłeś na urlopie - masz do niego prawo.