Jakie przywileje ma bezrobotny?

Osoba, która utraciła pracę w wyniku wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, może ubiegać się o uzyskanie zasiłku dla bezrobotnych. Aby skorzystać z takiej pomocy, zainteresowany musi jednak dopełnić określonych warunków, przewidzianych w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (dalej: ustawa).

W pierwszej kolejności, zwolniony z pracy powinien zarejestrować się w Powiatowym Urzędzie Pracy właściwym ze względu na swoje stałe lub czasowe miejsce zameldowania - jako osoba bezrobotna w rozumieniu art. 2 § 1 pkt 2 w/w ustawy. Posiadanie statusu bezrobotnego nie wystarcza, samo w sobie, do skutecznej rejestracji tj. takiej, która prowadzi do nabycia prawa do zasiłku. Konieczne jest jeszcze wykazanie przez zainteresowanego, że w okresie co najmniej 365 dni przed dniem rejestracji był on zatrudniony lub wykonywał pracę nakładczą, bądź też świadczył usługi na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług. Jeżeli zwolniony z pracy udowodni powyższą okoliczność, a urząd pracy nie przedstawi mu żadnej propozycji odpowiedniej pracy, stażu, przygotowania zawodowego dorosłych, szkolenia, prac interwencyjnych lub robót publicznych, bezrobotny otrzyma zasiłek.

Wysokość zasiłku uzależniona jest od dwóch czynników:

1. momentu, w którym bezrobotny dokonał rejestracji w urzędzie - w dniu 1.01.2010 r. weszła bowiem w życie nowelizacja ustawy, zgodnie z którą bezrobotny otrzyma przez pierwsze trzy miesiące nowy, wyższy zasiłek w wysokości 742,10 zł brutto (kwota po waloryzacji w dniu 1.06.2010 r. o 3,5 proc.) - czyli 645,31 zł netto, pod warunkiem że zarejestruje się w dacie obowiązywania zmienionej ustawy. Natomiast zarejestrowany przed tą datą, tj. do dnia 31.12.2009 r. włącznie otrzyma zasiłek w dotychczasowej wysokości, tj. 595,2 zł brutto (kwota po waloryzacji w dniu 1.06.2010 r. o 3,5 proc.) - czyli 526,63 zł netto;
2. długości stażu pracy - bezrobotny, który pracował mniej niż 5 lat otrzyma 80 proc. zasiłku podstawowego; osoba ze stażem pracy wynoszącym co najmniej 5 lat, ale krótszym niż 20 lat - 100 proc., zaś zwolniony, który przepracował co najmniej 20 lat - 120 proc. zasiłku podstawowego wynoszącego obecnie 890,6 zł brutto.

Czy bezrobotni to lenie i symulanci? Dołącz do dyskusji

Nowy zasiłek, po upływie pierwszych trzech miesięcy jego pobierania, spadnie do 582,7 zł brutto (517,26 zł netto) otrzymywanych w okresie kolejnych miesięcy posiadania prawa do zasiłku.

Długość tego okresu (zgodnie z art. 73. 1. ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy) zależy z kolei od wysokości stopy bezrobocia w powiecie, w którym bezrobotny ma miejsce zamieszkania. I tak, dla osoby zamieszkałej na obszarze, na którym w dniu 30 czerwca roku poprzedzającego dzień nabycia prawa do zasiłku stopa bezrobocia nie przekraczała 125% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju, okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych wynosi 6 miesięcy. Natomiast jeśli stopa ta przekroczyła ów poziom, bezrobotny będzie pobierał zasiłek przez 12 miesięcy. Ten dłuższy okres zarezerwowany jest ponadto dla bezrobotnych powyżej 50. roku życia oraz posiadających jednocześnie co najmniej 20-letni okres uprawniający do zasiłku.

Natomiast 18-miesięczny okres pobierania zasiłku przysługuje bezrobotnym zamieszkałym w dniu nabycia prawa do zasiłku oraz w okresie jego pobierania na obszarze powiatu, jeżeli stopa bezrobocia na tym obszarze w dniu 30 czerwca roku poprzedzającego dzień nabycia prawa do zasiłku przekraczała dwukrotnie przeciętną stopę bezrobocia w kraju, oraz posiadających jednocześnie co najmniej 20-letni okres uprawniający do zasiłku. Przez identyczny czas zasiłek będzie przysługiwał też tym, którzy mają na utrzymaniu co najmniej jedno dziecko w wieku do 15 lat, a małżonek bezrobotnego jest także bezrobotny i utracił prawo do zasiłku z powodu upływu okresu jego pobierania po dniu nabycia prawa do zasiłku przez tego bezrobotnego.

Bezrobotnemu będzie dodatkowo przysługiwał zasiłek rodzinny (pod warunkiem, że dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 504 zł, lub 583 zł w rodzinie z dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności) oraz określone dodatki rodzinne wymienione w ustawie o świadczeniach rodzinnych (np. dodatki z tytułu: urodzenia dziecka, samotnego wychowywania dziecka, rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego i inne).

Szukasz pracy? Przejrzyj oferty w serwisie Praca INTERIA.PL

W okresie zasiłkowym 2009-2010, tj. od 1.11.2009 r. do 31.10.2010 r., należy wykazać dochody za rok 2008 uwzględniając zmiany wysokości dochodów członków rodziny (jeśli miała miejsce zmiana miejsca pracy, utrata lub uzyskanie dochodu).

Należy pamiętać, że osoba bezrobotna podlega obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego, co wynika wprost z treści art. 66 § 1 pkt 24 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Zmieniły się jednak zasady zgłaszania bezrobotnego do takiego ubezpieczenia. Dotychczas (tj. przed dniem 1.01.2009 r.) zgłoszenia bezrobotnego dokonywał zatrudniony członek rodziny bezrobotnego, np. pracujący mąż za pośrednictwem swojego pracodawcy zgłaszał do ZUS swoją bezrobotną małżonkę. Aktualnie obowiązujące przepisy przewidują natomiast, że to urząd pracy ma obowiązek zgłosić bezrobotnego do ubezpieczenia zdrowotnego i opłacić za niego składkę z tego tytułu.

Katarzyna Solak

aplikantka radcowska, Kancelaria Filipek & Kamiński sp.k.

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dn. 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy - Dz.U. z 2004 r. Nr 99, poz. 1001 z późn. zm.
2. Ustawa z dn. 28.07.2005 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw - Dz.U. Nr 164, poz. 1366.
3. Ustawa z dn. 28.11.2003 r. o świadczeniach rodzinnych - tekst jedn. Dz.U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 z późn. zm.
4. Ustawa z dn. 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - Dz.U. z 2004 r. Nr 210, poz. 2135.
5. Ustawa z dn. 23.01.2009 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - Dz.U. z 2009 r. Nr 38, poz 299.

Inflacja, bezrobocie, PKB - zobacz dane z Polski i ze świata w Biznes INTERIA.PL