Coraz łatwiej o zagraniczny paszport
Przed wyborem obywatelstwa stanie większość osób, które zamierzają na dłużej lub na stałe zamieszkać za granicą, zwłaszcza gdy na świat przyjdą dzieci. Jaki paszport nadać maluchowi, który urodzi się w Amsterdamie, Monachium, Liverpoolu czy Oslo?
Obywatelstwo dziecka, które przyszło na świat za granicą zależy od obywatelstwa jego rodziców oraz od prawa obowiązującego w kraju urodzenia. W przypadku, gdy jedno z rodziców jest Polakiem, a drugie obcokrajowcem, mają oni prawo wybrać dla swojego dziecka obywatelstwo obcego państwa w ciągu 3 miesięcy od daty narodzin (o ile pozwalają na to przepisy danego kraju). W sytuacji, gdy każdy z rodziców optuje przy "własnym" paszporcie dla dziecka, rozwiązaniem może okazać się instytucja podwójnego obywatelstwa, na które zezwala polskie prawo. W zagranicznych konsulatach każdy taki przypadek rozpatrywany jest indywidualnie. Niemniej, znajomość ogólnych prawideł nie zaszkodzi obecnym i przyszłym rodzicom.
Polacy, którzy przeprowadzili się do Norwegii mogą starać się o obywatelstwo tego kraju po upływie 7 lat, pod warunkiem, że mieszkali tam nieprzerwanie. W stosunku do urodzonych tam dzieci obowiązuje "prawo krwi", które jednak faworyzuje matki.
Jeżeli matka jest Norweżką, a ojcem Polak, dziecko rodzi się jako obywatel Norwegii. Nie ma znaczenia, czy przychodzi na świat w kraju fiordów czy poza nim oraz czy rodzice są małżeństwem. Przepisy te dotyczą jednak wyłącznie dzieci urodzonych po 1 września 2006 r.
Dziecko, którego mamą jest Polka, a ojcem Norweg otrzymuje obywatelstwo polskie. W tym przypadku można jednak zwrócić się do odpowiednich władz konsularnych o uznanie norweskiego obywatelstwa, o ile pociecha nie ukończyła jeszcze 18-ego roku życia. Niezbędny formularz i wykaz dokumentów znaleźć można na stronie Dyrekcji ds. Imigracji (UDI) w Norwegii www.udi.no w zakładce citizenship.
O paszport tego państwa można się starać po trzech latach od zawarcia związku małżeńskiego z osobą posiadającą obywatelstwo holenderskie lub po pięciu latach od chwili stałego zamieszkania w Holandii.
Kwestia obywatelstwa dzieci wygląda następująco: jeżeli oboje rodzice nie mają obywatelstwa holenderskiego, dziecko również go nie otrzyma, nawet jeśli przyszło na świat w Holandii. Potomek może jedynie przejąć obywatelstwo holenderskie po jednym z rodziców, który już je posiada. Warunkiem jest jednak zadeklarowanie przez rodzica chęci ubiegania się dla dziecka o obywatelstwo tego kraju i to jeszcze przed narodzinami malucha, a w przypadku gdy Holendrem jest ojciec, także potwierdzenie ojcostwa.
Dziecko Polaków, które urodzi się na Wyspach otrzymuje polskie obywatelstwo. Prawo do obywatelstwa brytyjskiego ma tylko wtedy, gdy jedno z rodziców jest Brytyjczykiem lub posiada status rezydenta, który można uzyskać po 5 latach pobytu w tym kraju.
Jednak nawet gdy żaden z rodziców nie spełnia tych wymogów, uzyskanie dla dziecka brytyjskiego obywatelstwa nadal jest możliwe, ale pod kilkoma warunkami. Pierwszy, to otrzymanie przez jednego z rodziców obywatelstwa brytyjskiego lub statusu rezydenta. Kolejny - gdy dziecko mieszka w Wielkiej Brytanii przez pierwsze 10 lat życia i nie opuszcza kraju na dłużej niż 90 dni w każdym roku. Uzyskuje wtedy prawo do rejestracji jako obywatel Wielkiej Brytanii bez ograniczeń co do wieku.
Wreszcie, jeśli maluch nie ma prawa do rejestracji na warunkach podanych wyżej, ewentualna decyzja w sprawie obywatelstwa należy do Home Office.
- Do Wielkiej Brytanii wyjechaliśmy w 2003 roku. Kilka miesięcy temu podjęliśmy z żoną decyzję, że zostajemy w Anglii na stałe, chcemy też, by nasze dzieci miały brytyjskie obywatelstwo.
Doszliśmy więc do wniosku, że najpierw sami rozpoczniemy starania o uzyskanie obywatelstwa tego kraju. Pierwszym warunkiem było posiadanie od przynajmniej roku prawa stałego pobytu.
Ponieważ ten wymóg spełnialiśmy, zgłosiliśmy się do Home Office, musieliśmy wypełnić specjalny wniosek i dołączyć do niego kilka dokumentów: dowody osobiste, zdane testy z wiedzy o UK, potwierdzenie, że mieszkamy tu minimum 5 lat i referencje od dwóch osób, które są obywatelami Wielkiej Brytanii. Musieliśmy też udowodnić, że chcemy zostać tu na stałe. Jeśli dostaniemy brytyjskie paszporty, to nasze dzieci też będą miały na to szanse - wyznaje Hubert Nowak z Londynu.
Niemieckie obywatelstwo uzyskuje się, gdy jedno z rodziców jest Niemcem. Pod warunkiem jednak, że są oni małżeństwem. W przypadku dziecka nieślubnego, otrzymuje ono obywatelstwo matki, chyba że ojciec jest Niemcem, a jego ojcostwo udowodnione zostanie zanim potomek skończy 23 lata.
Obowiązujące od kilku lat przepisy regulują również kwestię nabycia obywatelstwa niemieckiego przez dziecko imigrantów - Od dnia 01.01.2000 roku dziecko mające rodziców cudzoziemców uzyskuje poprzez urodzenie w Niemczech obywatelstwo niemieckie, jeżeli jedno z rodziców od ośmiu lat przebywa zgodnie z prawem na stałe w Niemczech oraz posiada uprawnienie na pobyt (Aufenthaltsberechtigung) lub od trzech lat zezwolenie na pobyt (Aufenthaltserlaubnis) na czas nieokreślony - czytamy na stronie internetowej niemieckiego konsulatu w Polsce.
Dorośli imigranci mogą starać się o niemieckie obywatelstwo jeśli od przynajmniej 8 lat legalnie mieszkają w tym kraju i są w stanie zapewnić utrzymanie sobie oraz rodzinie bez korzystania z pomocy socjalnej lub zasiłku dla bezrobotnych (Arbeitslosenhilfe).
Jeśli ktoś podejmuje decyzję o pozostaniu za granicą na stałe, zdobycie obywatelstwa kraju, który wybrał zapewne ułatwi mu funkcjonowanie w nowej ojczyźnie. Warto zatem zastanowić się nad rozpoczęciem starań o jego otrzymanie dla siebie i swej rodziny.
Paweł Przybylski
